ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ KAI ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ «ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ»-«ΑΠΟΔΗΜΟΙ»-«ΔΙΑΣΠΟΡΑ»

 

Δ. Οι Επιδράσεις στο Μεταναστευτικό Φαινόμενο

Οι διάφορες Κυβερνήσεις επιχειρούν να επηρεάσουν το μεταναστευτικό φαινόμενο με την μεταναστευτική τους πολιτική. Η Ελληνική Κυβέρνηση προσπαθεί συνεπώς να ασκήσει επιρροή στην Ελληνική Διασπορά με διάφορα μέσα.

Αυτό κυρίως γίνεται με νομοθετικές πρωτοβουλίες και υιοθέτηση διαφόρων πολιτικών τακτικών. Η πολιτική αυτή ποικίλει ανάλογα με την χρονική περίοδο στη οποία αναφερόμαστε. Ως το 1922 η πολιτική του Ελληνικού Κράτους προς τους εκτός Ελλάδος Έλληνες αποσκοπούσε στην συμπαράσταση των αλύτρωτων Ελλήνων.

Και στην ευόδωση των προσπαθειών τους για ένωση με την Ελλάδα στα πλαίσια της Μεγάλης Ιδέας. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή η Ελληνική πολιτική επαναπροσδιορίζεται (όπως αναφέρει ο Κιτρομηλίδης) με στόχο την «διασφάλιση της ακεραιότητας και εθνικής επιβίωσης του εκτός Ελλάδος ελληνισμού μέσω της διπλωματίας.

Καθώς και των καλών σχέσεων με τις δυνάμεις που ασκούσαν κυριαρχικά δικαιώματα στις ιστορικές κοιτίδες, όπου είχε επιβιώσει ο ελληνισμός έξω από το Ελληνικό κράτος» (Μουσούρος Α., 1991, σελ. 182-183).

Κατά την περίοδο 1953-1973 η ελληνική μεταναστευτική πολιτική μπορεί να χαρακτηρισθεί πολιτική αποδημίας. Δηλαδή αποσκοπούσε στη ρύθμιση των προϋποθέσεων για την ομαλή διαδικασία της μετανάστευσης των Ελλήνων και την διευκόλυνση της προσαρμογής τους στους στις χώρες υποδοχής.

Η επόμενη περίοδος (1973-1983), χαρακτηρίζεται από την διευκόλυνση της παλιννόστησης των Ελλήνων μεταναστών που επιθυμούσαν την επιστροφή τους. Κατά την περίοδο 1983-1995/6, η ελλαδική πολιτική σε αυτό το θέμα μπορεί να θεωρηθεί πολιτική παλιννόστησης και πολιτική διασποράς ταυτοχρόνως.

Καθώς αποβλέπει τόσο στην διευκόλυνση της επιστροφής όσων Ελλήνων της Διασποράς το επιθυμούν, αλλά και στην καλύτερη ενσωμάτωση όσων από αυτούς επιθυμούν να παραμείνουν στις χώρες υποδοχής (πολιτική διασποράς). Πολιτική διασποράς κυρίως μπορεί να χαρακτηριστεί αυτή που ακολουθείται κατά τα τελευταία χρόνια (1995/6-σήμερα) (Κόντης Α, 2007, σελ 14-15).

Μπορούμε να πούμε ότι δύο κύριους στόχους

είχε και έχει η ελληνική μεταναστευτική πολιτική:

α).να τονώσει τη σύσφιξη των σχέσεων της Ελληνικής Διασποράς με το εθνικό κέντρο, δηλαδή την Ελλάδα[5] και

β).  να στηρίξει του Έλληνες της Διασποράς ώστε να ευημερούν και να ζουν αρμονικά στις χώρες υποδοχής. Με την διπλή αυτή πολιτική το εθνικό κέντρο αποβλέπει στην λειτουργία του Ελληνισμού της Διασποράς «ως συμμάχου της χώρας», όπως ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ανέφερε στις προγραμματικές δηλώσεις της Κυβερνήσεώς του το 1990.

Η ενεργοποίηση του λεγομένου ελληνικού λόμπυ για τον επηρεασμό της αμερικανικής πολιτικής υπέρ των  ελληνικών συμφερόντων μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα (Μουσούρος Α., 1991, σελ. 182-184).

Η επιδίωξη της διατηρήσεως της ελληνικής συνειδήσεως των Ελλήνων της Διασποράς επιτυγχάνεται με μία σειρά από μέτρα και πολιτικές για την οργάνωση της Ελληνικής Διασποράς και για την διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ιδρύεται η Γενική Γραμματεία Αποδήμου Ελληνισμού και αργότερα, στην δεκαετία του 1990, θεσμοθετείται το Συμβούλιο Αποδήμου Ελληνισμού ως Μη Κυβερνητική Οργάνωση.

Σημαντική εξέλιξη είναι, ακόμη, η θεσμοθέτηση της ψήφου των Ελλήνων της Διασποράς στις εθνικές εκλογές, κατά την τροποποίηση του Συντάγματος το 2001. Ακόμη με την αποστολή εκπαιδευτικών στα σχολεία της διασπορά και την έκδοση καταλλήλου εκπαιδευτικού υλικού το Ελληνικό κράτος μεριμνά για την καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας. Η πολιτική του ελληνικού κράτους επεκτείνεται.

Καθώς και στην υιοθέτηση καταλλήλων μέτρων για την ενίσχυση των οικονομικών δεσμών των Ελλήνων της Διασποράς με το Εθνικό κέντρο και την  λήψη μέτρων στον κοινωνικό και το πολιτιστικό τομέα, με σκοπό αφ’ ενός την τόνωση της εθνικής συνειδήσεως των Ελλήνων της διασποράς και αφ’ ετέρου στην ευημερία τους στους τόπους διαμονής τους, αλλά και στην παλιννόστηση όσων επιθυμούν. (Κόντης Α, 2007, σελ. 16-22). ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...