Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ '21 ΚΑΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Καί εφέτος σύσσωμος ό Ελληνισμός θα εορτάσει την επέτειο της εθνικής του παλιγγενεσίας. Ή Επανάσταση του 1821 έχει συνδεθεί στενά με την ορθόδοξη πίστη. Ορθοδοξία και Ελλάς έχουν σχεδόν ταυτισθεί. Ό αγώνας των Ελλήνων για την ελευθερία είχε εθνικό χαρακτήρα. Ήταν αγώνας υπέρ πίστεως και πατρίδος. Το γένος ήταν τότε υπόδουλο σ' έναν αλλόδοξο και βάρβαρο κατακτητή, από τον όποιο υπέφερε τα πάνδεινα επί τέσσερις αιώνες. Στα δύσκολα εκείνα χρόνια ό Έλληνας εύρισκε καταφύγιο, προστασία και παρηγοριά, δύναμη και θάρρος από την Εκκλησία του. Ήταν προσκολλημένος σ' αυτήν και μ' αυτήν αγωνίσθηκε σκληρά για την εθνική του ύπαρξη και επιβίωση.

Όταν ήλθε ό καιρός να πάρει τα όπλα, κατά την Επανάσταση του '21, απέβλεπε κυρίως στην υπεράσπιση της χριστιανικής του πίστεως, την οποία προσέβαλλε συχνά και βάναυσα ό αλλόδοξος και βάρβαρος κατακτητής. Πρώτα για την πίστη και έπειτα για την πολιτική ελευθερία ό αγώνας. Το τονίζει ό Θεόδωρος Κολοκοτρώνης: «Είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος».

Στη Φιλική Εταιρεία, ή όποια προπαρασκεύασε την Επανάσταση, ήσαν μυημένοι Αρχιερείς και Ιερείς. Πολλοί Κληρικοί έλαβαν μέρος στις Εθνικές Συνελεύσεις, και άλλοι πολέμησαν στα πεδία των μαχών. Κληρικοί υπήρξαν Διδάσκαλοι του Γένους πού δίδαξαν σ' ολόκληρο τον Ελληνισμό από τον 16ο αιώνα. Από την εποχή του διαπρεπούς Πατριάρχη Ιερεμίου Β' (1572 - 95) αρχίζουν να ιδρύονται πολλά σχολεία, ένα τουλάχιστον στην έδρα του κάθε Επισκόπου, πού λειτουργούσαν με την επίβλεψη και εποπτεία των τοπικών εκκλησιαστικών αρχών και με την καθοδήγηση της Εθναρχούσας Εκκλησίας, του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ή Ελληνική Παιδεία υπήρξε ή σπουδαιότερη θωράκιση του Γένους, τροφός τής πίστεως καί τής εθνικής συνειδήσεως.

Ή Επανάσταση άρχισε περί τά μέσα Μαρτίου 1821, μέ σποραδικά επαναστατικά επεισόδια στήν επαρχία Καλαβρύτων, καί κατόπιν εκδηλώθηκε φανερά μέ τήν εισβολή τών Μανιατών στήν Καλαμάτα τήν 23η Μαρτίου 1821. Άν καί σχεδιαζόταν νά γίνει τήν 25η Μαρτίου, τά γεγονότα τήν πρόλαβαν. Παρ' όλα αυτά ή λαϊκή συνείδηση συνέδεσε νωρίς τήν Ανάσταση του Γένους μέ τόν Ευαγγελισμό τής Θεοτόκου, τής άποκαλύψεως του μυστηρίου τής ενανθρωπήσεως του Λόγου του Θεού. Συνέπεσε τότε νά εορτάζεται τό Πάσχα, πού ήταν ενωρίς, καί όλοι έδιναν τήν ευχή: «Χριστός ανέστη καί ή Ελλάς ανέστη».

Ή ανάσταση του Χριστού σύμβολο τής ανάστασης τής πατρίδας. Δέν υπάρχει λοιπόν αμφιβολία ότι τό θρησκευτικό συναίσθημα έπαιξε μεγάλο ρόλο στην Επανάσταση του '21 καί ότι ή Ορθοδοξία ήταν τό κύριο ιδανικό του αγώνα. Καί όμως σήμερα καταβάλλεται επίμονη προσπάθεια άπό μερικούς νά μειωθεί ή νά αγνοηθεί ό ρόλος τής θρησκείας καί τής Εκκλησίας καί νά εξαρθούν κίνητρα πού δέν μπορούσαν νά τά φαντασθούν οί αγωνιστές του '21. Άν ζούσε σήμερα κάποιος αγωνιστής, θά παραξενευόταν ακούγοντας όσα παράξενα λέγονται καί γράφονται γιά τό νόημα τής μεγάλης Επαναστάσεως του '21.

Ό αγνός Μακρυγιάννης γράφει: «Γλυκύτερον πράμα δέν είναι άλλο άπό τήν πατρίδα καί τή θρησκεία» (Απομνημονεύματα, κεφ. 5). Καί γιά τή μύηση του στή Φιλική Εταιρεία γράφει: «Μπήκα στό μυστικό καί άνεχώρησα άπό τόν πατριώτη μου καί έργαζόμουνα διά τήν πατρίδα μου καί θρησκεία μου νά δουλέψω ειλικρινώς» (κεφ. 1). θλιβόμεθα, όταν σήμερα επιστήμονες, δήθεν εκσυγχρονιστές, ενοχλούνται άπό τή θρησκεία καί δείχνουν εχθρότητα πρός τήν Εκκλησία καί προσπαθούν νά εξηγήσουν τό μεγάλο γεγονός τής Επαναστάσεως μέ πολιτικές καί ιδεολογικές θεωρίες.

Καί όμως στους βασανισμένους καί φτωχούς Έλληνες έδωσε θάρρος καί δύναμη ή ορθόδοξη πίστη. Όλα τά άλλα είναι παραποίηση τής ιστορίας.Αδιάψευστη μαρτυρία γιά τό πόσο ή χριστιανική πίστη φλόγισε τίς ψυχές τών Ελλήνων είναι οί ομολογίες καί τά απομνημονεύματα τών αγωνιστών του 21. Τό σύνθημα ήταν: «Γιά του Χριστού τήν πίστη τήν άγια καί τής πατρίδος τήν ελευθερία, γι' αυτά τά δύο πολεμώ». Στόν όρκο τής Φιλικής Εταιρείας βασικό σύνθημα ήταν «μάχου υπέρ πίστεως καί πατρίδος».

Ό Αλέξανδρος Υψηλάντης μέ αυτά τά λόγια άρχισε τήν Επανάσταση στή Μολδοβλαχία: «Είναι καιρός νά άποτινάξωμεν τόν άφόρητον τούτον ζυγόν, νά έλευθερώσωμεν τό σημείον, δι' ου πάντοτε νικώμεν, λέγω τόν σταυρόν, καί ούτω νά έκδικήσωμεν τήν πατρίδα καί τήν όρθόδοξον ημών πίστιν άπό τήν άσεβη τών άσεβων καταφρόνησιν».

Ό Κολοκοτρώνης στά Δερβενάκια, γιά νά ενθαρρύνει τούς στρατιώτες, έλεγε μεταξύ άλλων: «Έλληνες, εσείς δέν είσθε πού γιά τήν αγάπη τής πατρίδος καί γιά τήν πίστη του Χριστού έσηκώσατε τά άρματα καί τή Σημαία του Σταύρου; Ελληνες, καί αυτούς θά τούς νικήσωμεν. Είναι θέλημα Θεού, είναι κοντά μας καί θά μάς βοηθήσει, γιατί πολεμάμε γιά τήν πίστη μας, γιά τήν πατρίδα μας, γιά τούς γέροντες γονείς, γιά τά παιδιά μας... Θά τούς συντρίψωμε μέ τή βοήθεια του Θεού». Καί άλλου είπε: «Ό Θεός έδωσε τήν ύπογραφήν του γιά τήν ελευθερία τής Ελλάδος καί δέν τήν παίρνει πίσω». Συγκινητικές οί συμβουλές του Κολοκοτρώνη πρός τούς νέους τών Αθηνών στήν Πνύκα τό 1838: «Παιδιά μου, πρέπει νά φυλάξετε τήν πίστη σας καί νά τήν στερεώσετε, διότι όταν έπιάσαμε τά άρματα είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως καί έπειτα υπέρ πατρίδος... Σέ σας μένει νά ίσάσετε καί νά στολίσετε τόν τόπο, όπου εμείς ελευθερώσαμε.

Καί γιά νά γινή αυτό, πρέπει νά έχετε θεμέλια τής πολιτείας τήν ομόνοια, τή θρησκεία...καί τήν φρόνιμον έλευθερίαν». Ή ομολογία τής θρησκευτικής πίστεως τών αγωνιστών είναι γενική. Ό αγώνας διεξήγετο μέ τήν ισχυρή πίστη πρός τόν Θεό. Ό εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, αναφερόμενος στόν μαρτυρικό θάνατο του Πατριάρχη, γράφει στίς τελευταίες στροφές του ύμνου (στ. 135 - 138): «Όλοι κλαύστε άποθαμένος ό αρχηγός τής εκκλησιάς... ή κατάρα πού έχει αφήσει λίγο πρίν άδικηθή εις όποιον δέν πολεμήσει καί μπορεί νά πολεμή».

Ή θυσία του Πατριάρχη καί τόσων άλλων Ιεραρχών καί Ιερέων έφανάτισε θρησκευτικώς τούς Ελληνες καί τούς έκαμε νά αγωνισθούν απεγνωσμένα καί ηρωικά γιά τήν πίστη καί τήν ελεύθερη εθνική ζωή. Οί φιλέλληνες πού ήλθαν στήν Ελλάδα νά αγωνισθούν μέ τούς Έλληνες, θαύμαζαν καί συγκινούνταν γιά τήν ηρωική πίστη τών Ελλήνων. Ό παλμός τών επαναστατών ήταν γιά τά Ιερά καί τά όσια.

Οί Ελληνες τής Επαναστάσεως του '21 αναμφιβόλως αγωνίσθηκαν μέ τά ιδανικά τής θρησκευτικής πίστεως. Ή Εκκλησία εξαρχής συνδέθηκε μέ τόν Ελληνισμό καί τήν ελληνική φιλοσοφία, καί διά μέσου τών αιώνων ή ορθόδοξη πίστη καί τά ιδανικά του Ελληνισμού αποτέλεσαν τίς ισχυρές βάσεις τού Ελληνικού Γένους καί τής ελληνορθόδοξης πολιτιστικής παράδοσης. Οί σημερινοί εχθροί τής Όρθοδοξίας καταδεικνύονται μέ ένα άκριτο πάθος καί εχθροί τής ιστορικής αλήθειας.

Ή επέτειος της 25ης Μαρτίου έρχεται νά μάς τονίσει καί διδάξει, ότι τό Έθνος στάθηκε καί αγωνίσθηκε μέ πίστη στά ιδανικά τής Ορθοδοξίας καί τού Ελληνισμού. Καί σήμερα σέ μία δύσκολη υλιστική εποχή μέ ποικίλες μορφές ψυχολογικής καί κοινωνικής δουλείας καλούμεθα ώς Έλληνες νά κρατήσουμε τά ιδανικά του πολιτισμού μας. Μέ αυτά τά ιδανικά θά καλλιεργήσουμε τή Δημοκρατία, θά εξασφαλίσουμε τήν κοινωνική δικαιοσύνη καί μέσα στήν παγκόσμια σύγχυση θά αντιμετωπίσουμε τή σύγχρονη πραγματικότητα με τό νόημα τής Όρθοδόξου πίστεως μας. θά σταθούμε υπερήφανα απέναντι τών μεγάλων εθνών μόνο μέ τή δύναμη του δικού μας πολιτισμού.

Αυτή ή δύναμη θά αξιοποιήσει όλες τίς διαχρονικές εθνικές ικανότητες του Γένους καί θά αποβούμε χρήσιμοι καί στόν εαυτό μας καί πρός τούς συνεργάτες άλλους λαούς.

________________________________

Αγαπητοί επισκέπται του blog,

Σας παραθέτω απόσπασμα από επιστολή του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά προς την γυναίκα του κατά την διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνος

Γαβρέσι 6 Μαρτίου 1904

Τό απόγευμα περί τάς 5 μ.μ. κατόπιν προσκλήσεως τού Κώτα (Μακεδονομάχος καί διορατικός) συγκεντρώθηκαν είς τό δωμάτιόν μας 12 προύχοντες. Εις αυτούς ζωηρότατα, εύγλωττότατα καί πιστικώτατα -μετέφραζεν ό Πύρξας - ώμίλησε μακεδόνικα ό Κώτας. Τούς είπε πολλά, άλλά περιορίζομαι νά σού ειπώ ότι ήσαν όλα σύμφωνα μέ τάς ιδέας μας, ό δέ τόνος της φωνής του, καί τό ύφος του έδείκνυον ότι τά έλεγεν είλικρινώς. Όλοι οί προύχοντες ένθουσιάσθησαν, καί συνεφώνησαν μέ τόν Κώταν. Μετά τόν Κώταν τούς ώμίλησεν ό Αλέκος (Κοντούλης), καί άλλοι ώμίλησαν....

Παύλος Μέλας: «Αδελφοί ημείς, πού ήλθαμε άπό τάς Αθήνας, διά νά σας βοηθήσωμεν, έφέραμεν μαζί μας μόνον άγάπην, πατριωτισμόν, καί παληκαριά- μέ αυτά μόνον καί μέ τά όπλα, πού θά σας φέρωμεν, άν τά θελήσετε, θά σας βοηθήσωμεν νά ύπερασπισθήτε κατά των ατιμιών τού Βουλγάρων καί άν είναι ανάγκη καί, κατά των ατιμιών, τών Τούρκων. Ημείς δέν θά σας βιάσωμεν, νά μας ακολουθήσετε, όπως σας έκαμαν οί Βούλγαροι.

Αυτοί σας ανάγκαζαν, νά πωλήτε καί τά βόδια σας γιά νά τούς δώσετε χρήματα δι' όπλα. Άλλά άφού έπαιρναν τά χρήματα σας, όχι μόνον όπλα δέν σας έδιναν, άλλά τό καλοκαίρι διά της βίας σας έσήκωσαν μόνον καί μόνον, διά νά δείξουν είς τήν Εύρώπην ότι ή Μακεδονία είναι βουλγαρική, καί ολόκληρος έπανεστάτησε καί άφού έκαμαν έτσι τό κέφι τους, άφησαν τούς Τούρκους καί έκαψαν τά χωριά σας.

Ημείς όπλα θά δώσωμεν δωρεάν, είς όσους μας ζητήσουν, άλλά καί κείνους, πού δέν θά μας ζητήσουν, θά τούς άγαπώμεν καί θά τούς προστατεύωμεν. Ημείς δέν θά βγάλωμεν μάτια, ούτε αυτιά θά κόψωμεν, ούτε θά κρεμάσωμεν κανένα, ένας ιδικός μας άμα δολοφονήται, αμέσως θά σκοτώνομεν ένα ένοχον έχθρόν. Άλλά δέν θά κρυπτώμεθα όπως οί άτιμοι Σαράφωφ, Τσακαλάρωφ καί λοιποί. Άλλά θά πολεμούμε στήθος μέ στήθος, καί πρώτα θά πέφτωμεν ημείς καί έπειτα σεις.....