16 Φεβρουαρίου, 2010

Η συμβολή της Εκκλησίας στις δύσκολες ημέρες που διάγουμε

ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ

ΑΡΘΡΟ

Του κ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ

Επίτιμου Αρεοπαγίτη

ΚΑΤΑ ΚΑΙΡΟΥΣ, ακούγονται και δημοσιεύονται πολλά και διάφορα για την Εκκλησία, τα οικονομικά της, το φιλανθρωπικό της έργο, τη συμβολή της στην κοινωνική ζωή, τις θέσεις της επί των εθνικών θεμάτων και για τις δραστηριότητές της γενικώς. Σας παρακαλώ, να μου επιτρέψετε μερικές παρατηρήσεις επί μερικών από τα θέματα αυτά.

1) Φέρονται στη δημοσιότητα, κατά καιρούς, διάφορα περιστατικά κακής συμπεριφοράς και παρεκτροπής μερικών κληρικών και, ενώ παρόμοια περιστατικά είναι σπανιότατα και τελείως μεμονωμένα, προβάλλονται διογκωμένα και εμφανίζονται ως κυριαρχούντα στη ζωή της Εκκλησίας. Γίνεται, δηλαδή, η τρίχα τριχιά- κατά τη λαϊκή έκφραση, ώστε να μειωθεί το κύρος της Εκκλησίας.

2) Άλλες φορές επιχειρείται η μείωση της Εκκλησίας με την αντίθετη μέθοδο: Φέρονται στη δημοσιότητα περιστατικά επαινετής δραστηριότητας μεμονωμένων κληρικών ή έργων της Εκκλησίας κατά τέτοιο όμως τρόπο, ώστε να εμφανίζονται τα περιστατικά αυτά ως μοναδικές εξαιρέσεις και όχι ως αποδεικτικά της γενικής και καθημερινής ζωής της Εκκλησίας. Εδώ, δηλαδή, γίνεται η «τριχιά τρίχα».

3)ΕΠΙΜΟΝΗ ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΑΙ στο θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας με δημοσιεύματα του τύπου: η μισή Ελλάδα ανήκει στην Εκκλησία, η Εκκλησία απομυζεί τους πόρους του έθνους χωρίς να προσφέρει τίποτα και η πολιτεία δεν πρέπει να μισθοδοτεί τον κλήρο. Παραβλέπεται η τεράστια προσφορά των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων της Εκκλησίας, η οποία απαλλάσσει το κράτος από τη δαπάνη συντηρήσεως των ιδρυμάτων αυτών.

Παραβλέπεται το γεγονός ότι την κύρια ευθύνη για την καταπολέμηση της φτώχειας έχουν οι κυβερνήσεις και όχι η Εκκλησία, η οποία ξοδεύει για το σκοπό αυτό πολύ περισσότερα από όσα της αποδίδει η περιουσία της, χάρη στις εισφορές των πιστών, τις οποίες δεν θα έχει το κράτος, αν αναλάβει το ίδιο τη συντήρηση των ιδρυμάτων αυτών, όπως έχει υποχρέωση. Παραβλέπεται επίσης το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της εκκλησιαστικής περιουσίας έχει, κατά καιρούς, παραχωρηθεί στο κράτος, το οποίο μισθοδοτεί τον κλήρο ως ανταπόδοση για την παραχώρηση αυτή.

Παραβλέπεται το γεγονός ότι το κράτος φορολογεί την περιουσία που έχει απομείνει στην Εκκλησία, ακόμη και αν δεν αποφέρει εισόδημα, και με συντελεστή 3% έναντι συντελεστού 1% με τον οποίο φορολογείται η περιουσία των άλλων νομικών προσώπων και ότι φορολογούνται οι ακαθάριστες εισπράξεις της Εκκλησίας, το «παγκάρι», έναντι της δαπάνης μισθοδοσίας του κλήρου.

4) ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΟΤΙ Η Εκκλησία επιβάλλει πληρωμές για τις Βαπτίσεις, τους γάμους, τις κηδείες κλπ. Παραβλέπεται το γεγονός ότι η Εκκλησία κανέναν δεν υποχρεώνει να Βαπτισθεί, να τελέσει θρησκευτικό γάμο ή θρησκευτική κηδεία και ότι σε αυτούς που ζητούν την ευλογία της Εκκλησίας για τις τελετές αυτές δεν επιβάλλει κανένα είδος υποχρεωτικής εισφοράς.

5) Υποστηρίζεται ότι η Εκκλησία δεν προσφέρει τίποτα. Εκτός από όσα προσφέρει η Εκκλησία με το τεράστιο φιλανθρωπικό και κοινωνικό της έργο, παραβλέπεται η σημαντικότατη προσφορά της στη συνοχή του κοινωνικού ιστού με την ηθική της διδασκαλία, του παραδείγματος των συνειδητών πιστών και λειτουργών της και τα φωτεινά πρότυπα ζωής που προβάλλονται από εξερχόμενα μέλη της.

Από την προσφορά στο συγκεκριμένο αυτόν τομέα, επωφελούνται όλο, ακόμη και οι πολέμιοι της Εκκλησίας και αυτοί που υποστηρίζουν ότι η Εκκλησία δεν προσφέρει τίποτα και που νομίζουν ότι δεν την έχουν ανάγκη.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ κ. ΙΕΡΟΘΕΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΑΚΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ Δ.Ι.Σ. (12/2/2010) ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ.

image

Nίκος Παπαχρήστου : Σεβασμιώτατε, θέλω να μου σχολιάσετε το εξής: «Και εις το διατακτικόν της αποφάσεως διευκρινίζεται (ακριβώς προς κατάστασιν διακριτής της τηρήσεως – πέραν της νομιμότητος – και της κανονικότητος) ότι το Συνοδικόν Δικαστήριον αποφασίζει – προεχόντως – ως Δικαστήριον, ήτοι αποφασίζει και κρίνη επί της ενοχής του κατηγορουμένου, και δευτερευόντως ως διαπιστωτικόν όργανον δεσμευόμενον υπό της αμετακλήτου αποφάσεως του Αρείου Πάγου.

Δι’ ο και αναφέρεται ότι η απόφασις εκδίδεται και η καθαίρεσις επιβάλλεται υπό των Συνοδικών Δικαστών «ενεργούντες και σαν διαπιστωτικό όργανο [κατ’ αρχήν συνεπώς ως Δικαστήριον], με την απόφαση – πράξη μας αυτή επιβάλλομε στον Μητροπολίτη πρώην Αττικής Παντελεήμονα Μπεζενίτην την κατά τα εκκλησιαστικά θέσμια από τις διατάξεις του άρθρου 160 του ν. 5383/1932 οριζομένη καθαίρεσή του από το αρχιερατικό του αξίωμα και την επαναφορά του στην τάξη των μοναχών.» (σελ. 6 Αποφάσεως 1/2009)».

Αυτό αναφέρει ο Μακαριώτατος στο διαβιβαστικό του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Και καταλήγει στη συγκεκριμένη παράγραφο:

«Τα ανωτέρω συνεπάγονται ότι το Δικαστήριον ελειτούργησε και ως Εκκλησιαστικόν Δικαστήριον (και βεβαίως κατά τους νόμους της Ελληνικής Πολιτείας)». Εάν λοιπόν καταλαβαίνω καλά, ο Μακαριώτατος λέει ότι έγινε κανονικό εκκλησιαστικό δικαστήριο.

Εσείς, η σύνοδος, λέτε ότι έγινε μια συνεδρίαση κατά την οποία εκδόθηκε μια διαπιστωτική πράξη. Τι έγινε τελικά και κατά πόσο η απόφαση σας έρχεται σε αντίθεση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο;

Μητρ. Ναυπάκτου: Θέλω να σας πω ότι δεν υπάρχει καμία αντίθεση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τουλάχιστον από πλευρά Εκκλησίας…

Νίκος Παπαχρήστου: Αυτά δεν έλεγε και ο μακαριστός Χριστόδουλος;

Μητρ. Ναυπάκτου: Αφήστε να απαντήσω όπως εγώ θέλω. Ο κάθε ένας κάνει τις ερωτήσεις του όπως θέλει και ο εκπρόσωπος της Συνόδου απαντά όπως έχει λάβει εντολή. Λέω λοιπόν ότι πράγματι συνεκλήθη δικαστήριο πρωτοβάθμιο όπως ακριβώς το προβλέπει ο νόμος 5383. Αλλά το άρθρο 160 είναι μια ειδική περίπτωση, προβλέπεται να συγκληθεί πρωτοβάθμιο δικαστήριο αλλά χωρίς να μπορεί να μπει στην ουσία του θέματος διότι όταν συγκαλείται το δικαστήριο είναι απλώς για να διαπιστώσει την δυνατότητα, να διαπιστώσει το γεγονός, την… την αμετάκλητη απόφαση του Αρείου Πάγου.

Ασφαλώς θα γνωρίζεται ότι όταν πρόκειται για εκκλησιαστικά δικαστήρια υπάρχει μια ολόκληρη διαδικασία. Η διαδικασία προβλέπει ότι απαγγέλλεται η κατηγορία, στη συνέχεια να υπάρχει ανακριτής ο οποίος αναλαμβάνει την ανάκριση και βεβαίως να υπάρχει πόρισμα, στην ανάκριση να υπάρχουν μάρτυρες οι οποίοι καταθέτουν, υπάρχει πόρισμα του ανακριτού, στη συνέχεια το πόρισμα διαβιβάζεται στο δικαστήριο, συνέρχεται το δικαστήριο, έχει τη δυνατότητα, το δικαίωμα όχι τη δυνατότητα ο κατηγορούμενος να παραστεί στο δικαστήριο με συνήγορο, μάλιστα λαϊκό συνήγορο ή κληρικό όπως θέλει, να απολογηθεί, να γίνει διεξοδική…

Νίκος Παπαχρήστου: Σεβασμιωτατε, απαντήστε στην ερώτηση μου…

Μητρ.Ναυπάκτου: Σας παρακαλώ…

Νίκος Παπαχρήστου: Ναι αλλά είναι συγκεκριμένο το ερώτημα…

Μητρ. Ναυπάκτου: Σας παρακαλώ…

Νίκος Παπαχρήστου: Ο Αρχιεπίσκοπος λέει ότι έγινε εκκλησιαστικό δικαστήριο…

Μητρ. Ναυπάκτου: Σας λέω πως είναι η διαδικασία βάσει του νόμου 5383. Για να θεωρείται ότι κάτι είναι δικαστήριο πρέπει να υπάρχει όλη αυτή η διαδικασία…και εξάγεται μετά η απόφαση. Όταν στην συνέχεια υπάρχει η απόφαση και θεωρήσει ο κατηγορούμενος ότι αδικήθηκε, έχει τη δυνατότητα να προσφύγει, να κάνει έφεση στο δευτεροβάθμιο. Το δευτεροβάθμιο συνέρχεται με την σύγκληση που ορίζει ο νόμος και εξετάζει από την αρχή, και μπαίνει στην ουσία του θέματος, όλο τον φάκελο. Αυτή η περίπτωση που προβλέπεται από το νόμο και κυρίως από το άρθρο 160 δεν προβλέπει τέτοια διαδικασία. Δεν προβλέπει τέτοια διαδικασία, δηλαδή δεν υπήρξε κατηγορία, δεν υπήρξε ανάκριση, δεν υπήρξε απόφαση….εμ, απόφαση….του ανακριτού πόρισμα, εισήγηση τέλος πάντως, ανακριτικό πόρισμα και είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Το δικαστήριο, αυτό που συνήλθε δεν είχε καμία δυνατότητα, καλώς ή κακώς δεν με αφορά αυτή την στιγμή να το πω, δεν είχε τη δυνατότητα να εισέλθει στην ουσία του θέματος και να κρίνει το αμετάκλητο του Αρείου Πάγου.

Οπότε με αυτή την έννοια, εφόσον δεν είχε τη δυνατότητα το Πρωτοβάθμιο Συνοδικό Δικαστήριο να το κάνει, δεν έχει ούτε δίδει τη δυνατότητα να συνέλθει Δευτεροβάθμιο και να προβεί πάλι στην ίδια διαδικασία. Αυτό μελετήσαμε, το είδαμε από πλευράς νομικής, από πλευράς Κανονικής και γι’ αυτό είδαμε ότι δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα.

Νίκος Παπαχρήστου: Το διαβιβαστικό του Αρχιεπισκόπου το διαβάσατε;

Μητρ. Ναυπάκτου: Εεεε…

Νίκος Παπαχρήστου: Γιατί εγώ γι’ αυτό σας ρωτάω, δεν σας ρωτάω να μου πείτε για το πότε γίνεται μια δίκη...

Μητρ. Ναυπάκτου: Κοιτάξτε να δείτε, το διαβιβαστικό του Αρχιεπισκόπου στηρίχτηκε σε κάποια φράση της αποφάσεως, που αναφέρει Κανόνες, του Δικαστηρίου αλλά εάν, οτιδήποτε έκανε…όταν το δικαστήριο επικαλέστηκε ορισμένους Κανόνες, έκανε υπέρβαση αρμοδιότητος. Και υπέρβαση εξουσίας. Δεν είχε τέτοια δυνατότητα να το κάνει.

Νίκος Παπαχρήστου: Άρα έχει ανακρίβειες το διαβιβαστικό του Αρχιεπισκόπου προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δεν διεξήχθη ποτέ Εκκλησιαστική δίκη…

Μητρ. Ναυπάκτου: Κοιτάξτε, εγώ, εμείς…διαβάσαμε σήμερα το νόμο, είδαμε τι δυνατότητες έχουμε βάσει του νόμου και του άρθρου 160. Πρέπει να σας πως ότι έγινε ευρύτατη συζήτηση στην Ιεραρχία για το θέμα αυτό και υπήρξε, όπως άλλωστε το λέμε εδώ (σ.σ. εννοεί στο Ανακοινωθέν), υπήρξε πρόταση, εισήγηση και πρόταση του Μητροπολίτου…Φιλίππων και Καβάλας και να συζητήσει πάλι το όλο θέμα, και φυσικά υπάρχει ένα πρόβλημα στο νόμο, στο άρθρο του νόμου αυτού αλλά δεν είμαστε εμείς εκείνοι που θα λύσουμε το θέμα αυτό…

Νίκος Παπαχρήστου: Σεβασμιώτατε, είναι πολύ σημαντικό αυτό το θέμα. Μας λέτε λοιπόν ότι ο Αρχιεπίσκοπος στο διαβιβαστικό του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο ερμήνευσε το Διατακτικό της αποφάσεως - το οποίο επικαλείται, δηλαδή την απόφαση του Δικαστηρίου, λάθος. Γιατί λοιπόν δεν ενημερώνετε το Οικουμενικό Πατριαρχείο αφού επί του διαβιβαστικού αυτού, του Αρχιεπισκόπου, κατέληξε στη δική του απόφαση.

Στην απαντητική επιστολή του, που διαβάσατε σήμερα, επί της εκκλήτου προσφυγής, επικαλείται το διαβιβαστικό του Μακαριωτάτου…Άρα το Οικουμενικό Πατριαρχείο βάσει ανακριβειών κατέληξε σε μια απόφαση την οποία εσείς σήμερα ανατρέπετε επικαλούμενοι κάτι το οποίο δεν ήταν γνωστό έως τώρα…Προσπαθώ να καταλάβω τι συμβαίνει…

Μητρ. Ναυπάκτου: Κοιτάξτε να σας πω, εδώ εμείς σήμερα διαβάσαμε το γράμμα το Πατριαρχικό, διαβάσαμε την απόφαση, ήταν γνωστό βέβαια το διαβιβαστικό του Αρχιεπισκόπου, ήταν βέβαια ένα διαβιβαστικό του Αρχιεπισκόπου…η απόφαση πράγματι αναφέρει Κανόνες…

Νίκος Παπαχρήστου: Ως  Προέδρου της Συνόδου…

Μητρ. Ναυπάκτου: Ναι... Αναφέρει Κανόνες που δεν θα έπρεπε να το κάνει, γιατί δεν είχε αρμοδιότητα. Γιατί οι Κανόνες, οι Κανόνες…κατά την άποψη πολλών που διατυπώθηκε εκεί…οι Κανόνες όλοι επικαλούνται όταν γίνεται κανονική διαδικασία. Εδώ στην περίπτωση αυτή δεν προβλεπόταν Κανονική διαδικασία γι ‘αυτό επέμενα να σας πω τι ακριβώς έγινε. Δεν υπήρξε όλη αυτή η διαδικασία που προβλέπεται για άλλες περιπτώσεις. Και για μοναχούς και για…

Άντζη Σταθάτου: Στην περίπτωση της καθαίρεσης λέτε…

Μητρ. Ναυπάκτου: Ναι… Επομένως, δεν έγινε…το Δικαστήριο αυτό προβλεπόταν... και απόδειξη είναι ότι οι ίδιοι Συνοδικοί οι οποίοι έθεσαν το θέμα βάσει των προβλεπομένων υπό του εκκλησιαστικού νόμου στο αρχείο, οι ίδιοι Μητροπολίτες…και οι ίδιοι οι Μητροπολίτες συνήλθαν για να καθαιρέσουν μετά την αμετάκλητη απόφαση του Αρείου Πάγου…λοιπόν, επομένως είναι ένα πράγμα το οποίο πράγματι δημιουργεί προβλήματα…δημιουργεί προβλήματα όταν δεν υπάρχει Κανονική διαδικασία αλλά στο σημείο αυτό δεν μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά…

Ενήργησε έτσι το δικαστήριο τότε, μετά την αμετάκλητη απόφαση του Αρείου Πάγου, κατά δεσμία εξουσία του νόμου…

Νίκος Παπαχρήστου: Σεβασμιώτατε…

(Διακόπτει ο συντονιστής της συζήτησης…)

Νίκος Παπαχρήστου: (απευθυνόμενος στον συντονιστή της συζήτησης) Σε παρακαλώ, όταν επίμονα ρωτούσαμε επί μακαριστού ήταν καλά και τώρα δεν μπορούμε να κάνουμε ερωτήσεις;

(Συνεχίζει ο εκπρόσωπος της ΔΙΣ, Μητροπολίτης Ναυπάκτου)

Μητρ. Ναυπάκτου: Να σας πω κάτι, κάντε ερώτηση…

Νίκος Παπαχρήστου: Εδώ υπάρχει σημαντικό έγγραφο της Συνόδου και μας λέει ο Σεβασμιώτατος ότι είναι ανακριβές…αυτό μας λέει…

Μητρ. Ναυπάκτου: Εγώ δεν είπα αυτό…δεν είπα ότι είναι ανακριβές. Είπα ότι η απόφαση η οποία εκδόθηκε στο θέμα αυτό και έγινε επίκληση μερικών Κανόνων, έγινε καθ’ υπέρβαση αρμοδιότητος. Αυτό είπα. Τώρα το έγγραφο το οποίο απεστάλη (σ.σ. εννοεί το διαβιβαστικό του Αρχιεπισκόπου στο Οικουμενικό Πατριαρχείο) ίσως στηρίχθηκε σε αυτό το πράγμα αλλά είναι μια υπέρβαση του…του δικαστηρίου που επικαλέστηκε Κανόνες, γιατί εδώ δεν μπορούσε το δικαστήριο αυτό να μπει στην ουσία του θέματος.

Νίκος Παπαχρήστου: Γιατί δεν ζητάτε λοιπόν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, υπό τα νέα δεδομένα,  να επανεξετάσει την έκκλητο προσφυγή και να αποφανθεί και να επανεξετάσετε το όλο ζήτημα…

Μητρ. Ναυπάκτου: Θα σταλεί…

Νίκος Παπαχρήστου: Γιατί υπάρχει τέτοια σπουδή να προχωρήσετε στην πλήρωση των Μητροπόλεων…

Μητρ. Ναυπάκτου: Κοιτάξτε, μετά την απόφαση αυτή θα σταλεί έγγραφο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο…

Νίκος Παπαχρήστου: Αλλά θα γίνει η πλήρωση των Μητροπόλεων…

Μητρ. Ναυπάκτου: Θα γίνει γιατί εδώ δεν υφίσταται η Μητρόπολη Αττικής…

Νίκος Παπαχρήστου: Δηλαδή όπως μας τα λέτε η Εκκλησία της Ελλάδος διοικείται μόνο από τους νόμους του Κράτους και όχι από τους Ιερούς Κανόνες…

Μητρ. Ναυπάκτου: Όχι, όχι…δεν είναι σωστό αυτό που κάνετε…δεν είναι σωστό αυτό που λέτε…εδώ υπάρχει ήδη απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου από το 2005 και στην Ιεραρχία του Οκτωβρίου αποφασίστηκε η διχοτόμηση της Ιεράς Μητροπόλεως και έγινε η διχοτόμηση και  ψηφίστηκε από τη Βουλή…Άρα τώρα δεν υφίσταται Μητρόπολη Αττικής. Υπάρχουν δύο από πλευράς νόμων, δύο Μητροπόλεις. Η μία είναι η Μητρόπολη του Ιλίου και η άλλη Κηφισίας. Οπότε δεν υπάρχει τώρα…

Άντζη Σταθάτου: Ναι, σεβασμιώτατε, σωστό είναι αυτό που λέτε, μήπως όμως στηρίζεστε στους νόμους και αγνοείτε μια απάντηση που έστειλε το Οικουμενικό Πατριαρχείο, καλώς ή κακώς; Τι θα απαντήσετε στον Οικουμενικό Πατριάρχη όταν η Σύνοδος του Οικουμενικού Θρόνου αποφασίζει να πάτε σε Δευτεροβάθμιο Δικαστήριο. Λέτε πραγματικά ότι δεν μπορεί να γίνει. Αλλά δεν έπρεπε να υπάρξει μια ανταλλαγή αλληλογραφίας; Προς τι αυτή η σπουδή για την πλήρωση της Μητρόπολης;

Μητρ. Ναυπάκτου: Εγώ δεν ξέρω πως θα γίνει η διαδικασία και τα λοιπά. Θα αποσταλεί στο Πατριαρχείο μια επιστολή. Θα δοθεί μια απάντηση. Εδώ όμως το θέμα είναι…ότι πράγματι ζούμε σε μια χώρα…όπως όλοι οι Ορθόδοξοι σε όλες τις χώρες, που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τους νόμους που επικρατούν. Για παράδειγμα στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων…να πάρω εκείνο το Πατριαρχείο… προκειμένου να εκλεγεί Πατριάρχης πρέπει να εγκρίνουν και το Ισραήλ και η Ιορδανία και τα λοιπά… Μετά την εκλογή πρέπει να αποσταλεί το έγγραφο για να την επικυρώσει…Και τα γνωρίζουμε αυτά τα πράγματα.

Βεβαίως η Εκκλησία οδηγείται και πορεύεται βάσει των Ιερών Κανόνων. Υπάρχουν όμως μερικά θέματα τα οποία είναι κοινής αντιμετωπίσεως.Και τώρα με τις επιτροπές που έχουμε δημιουργήσει και για τα Εκκλησιαστικά Δικαστήρια και για τις σχέσεις, για τις αρμοδιότητες, τα όρια-Εκκλησίας-Πολιτείας θα ρυθμιστούν ακόμη περισσότερο…(αναφορά στη διαβεβαίωση που δίνουν οι Μητροπολίτες μετά την εκλογή τους)…Αλλά τώρα έχουμε μια συγκεκριμένη διαδικασία. Και δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι ήδη η Ιεραρχία είχε συγκροτήσει ειδική επιτροπή, εξέτασε, άλλαξε το νόμο ο μακαριστός Χριστόδουλος.

Και γινόταν ο νόμος αυτός προς το Κανονικότερο εκτός από ένα δύο σημεία που έπρεπε να ρυθμιστούν, πέρασε από την Ιεραρχία, ενεκρίθη από την πλειοψηφία της Ιεραρχίας και τελικά δεν προχώρησαν διότι τα επιχειρήματα που έλεγαν τότε κατά την σύγκληση της Ιεραρχίας, έλεγαν «είναι καλός ο νόμος 5383, μας εξυπηρέτησε 70 χρόνια, αλλά απλώς να κάνουμε μερικές αλλαγές». Επομένως όταν καταρτίστηκε ο Καταστατικός Χάρτης 590/77 προβλέπει εκεί το νόμο αυτό τον υφιστάμενο...

Άντζη Σταθάτου: Προβλέπει και το έκκλητο όμως…

Μητρ. Ναυπάκτου: Και το έκκλητο…αλλά εδώ δεν προβλέπεται το Δευτεροβάθμιο. Το έκκλητο προβλέπεται  μετά από δευτεροβάθμιο. Αλλά αυτή η συγκεκριμένη περίπτωση που δεν έγινε κατά τον Κανονικό τρόπο και το Κανονικό Δίκαιο όπως προβλέπουν οι Ιεροί Κανόνες δεν προβλέπει ούτε καν δευτεροβάθμιο.

Κωνσταντίνος Μπλάθρας: Σεβασμιώτατε, δεν φοβάστε ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν πραγματικό τραγέλαφο. Γιατί η υπόθεση αυτή δεν είναι χθεσινή είναι αρκετά χρόνια. Πρώτα ήρθε στη Σύνοδο, μετά πήγε στην κοσμική Δικαιοσύνη. Υπήρχε αρκετός χρόνος ώστε η Σύνοδος να κάνει αυτό που έπρεπε να κάνει αφενός και αφετέρου μας είπατε τη διαδικασία με τη διαφορά ότι η απόφαση του δικαστηρίου και του Αρείου Πάγου δεν καθαιρεί το Μητροπολίτη απλά τον τιμωρεί για κάποιο συγκεκριμένο αδίκημα. Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου για την καθαίρεση είναι κάτι τελείως ξεχωριστό και έχει να κάνει με τους Ιερούς Κανόνες…

Μητρ Ναυπάκτου: Όχι, το λέει ο νόμος. Ο νόμος λέει μετά την αμετάκλητη απόφαση του Αρείου Πάγου αποστέλλεται στον Αρχιεπίσκοπο και είναι άνευ ετέρας διαδικασίας, είναι υποχρεωμένο να προχωρήσει σε καθαίρεση, και εντός 15 ημερών να αναγγείλει την απόφαση του στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Όπως και έγινε. Λέει «Άνευ ετέρας διαδικασίας». Εγώ θέλω και όλοι μας θέλουμε να φύγει αυτό το άρθρο. Υπάρχει όμως τώρα.  Δηλαδή αν οι αρχιερείς τότε προχωρούσαν σε άλλη διαδικασία ή έλεγαν δεν μπορούμε να τον καθαιρέσουμε θα υπήρχε παράβαση καθήκοντος.

Κωνσταντίνος Μπλάθρας: Πάντως είναι πολλά χρόνια που είναι σε εκκρεμότητα η υπόθεση…

Μητρ. Ναυπάκτου: Πράγματι είναι όπως το λέτε. Εγώ ήμουν στην Σύνοδο 2002-2003 όταν προέκυψε το θέμα με τις κασέτες…δεν θέλω να κάνω κριτική. Αλλά δύο φορές πήρε το θέμα το δρόμο για την εκκλησιαστική δικαιοσύνη και πήγε και τις δύο φορές στο αρχείο….

Φώτης Νάκος: Πρώτον, όταν ο Μακαριστός Χριστόδουλος είχε προτείνει αλλαγή του νόμου (σ.σ. περί εκκλησιαστικών δικαστηρίων) η σημερινή ηγεσία της Εκκλησίας διαφωνούσε και το Οικουμενικό Πατριαρχείο είχε εκφράσει επιφυλάξεις. Για την ιστορία.

Μητρ. Ναυπάκτου: Υπήρχε επιφύλαξη για το θέμα του εκδίκου και του Πρωτεκδίκου.

Φώτης Νάκος: Και μάζευαν υπογραφές…Πάμε στα σημερινά. Βλέπω ότι το θέμα αυτό υπάρχει μέρες την Ιερά Σύνοδο και το Πατριαρχικό γράμμα έχει φτάσει. Ήταν εδώ πριν λίγες ημέρες ο Πατριάρχης, δεν συζητήθηκε το θέμα στη Σύνοδο. Σήμερα βλέπω ότι η Ιερά Σύνοδος δεν αποδέχεται, έστω και προήλθε από εσφαλμένα διαβιβαστικά, την προτροπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου να γίνει δευτεροβάθμιο στον πρώην μητροπολίτη Αττικής νυν μοναχό. Μήπως τελικά υπάρχει κάποια επικοινωνία με το Φανάρι, σε προσωπικό επίπεδο και μπορούν και προχωρούν έτσι τα πράγματα; Αν το Πατριαρχείο επιμείνει στην εφαρμογή του Πατριαρχικού γράμματος πως θα γίνει η εκλογή;

Μητρ. Ναυπάκτου: Δεν ξέρω  αν υπάρχει μια σχέση επικοινωνίας και τα λοιπά. Η Σύνοδος δεν γνωρίζει κάτι τέτοιο. Αν υπάρχει μια προσωπική επικοινωνία, πως και τι, δεν τα γνωρίζω. Εκείνο που γνωρίζω εγώ είναι ότι πράγματι φαίνεται ότι από την απόφαση του Δικαστηρίου υπάρχει μια υπέρβαση αρμοδιότητος και εξουσίας γιατί ενώ το άρθρο 160 λέει άνευ ετέρας διαδικασίας, μπήκαν σε μια διαδικασία μνημονεύσεως κανόνων η οποία προβλέπει διαδικασία Κανονική. Λοιπόν, νομίζω ότι θα αποσταλεί στο Πατριαρχείο το οποίο όλοι το σεβόμαστε και πρώτος εγώ. Και ξέρετε τι αγώνες έκανα προσωπικά εγώ και έγραψα και δύο ολόκληρα βιβλία.

Και ο Αρχιεπίσκοπος φυσικά, σεβόμαστε το Οικουμενικό Πατριαρχείο…εδώ στην περίπτωση αυτή δεν προβλέπεται μια τέτοια διαδικασία. Για να το πω καλύτερα η Σύνοδος η Διαρκής δεν είναι δικαστήριο, δεν συνήλθαμε σήμερα ως δικαστήριο για να αποφανθούμε επί της αιτήσεως Εφέσεως. Δεν ξέρω τι θα γίνει αυτή η διαδικασία, θα πάρει το δρόμο της. Εμείς μελετήσαμε με σεβασμό το έγγραφο του Πατριαρχείου και είπαμε ότι δεν προβλέπεται μια τέτοια διαδικασία γιατί αν προχωρήσουμε σε μια τέτοια διαδικασία τότε αμέσως μπορεί να προκύψουν άλλα νομικά προβλήματα και να μας δυσκολέψουν.

Φώτης Νάκος: Απαντήστε λοιπόν στο Φανάρι και αφήστε μετά την εκλογή…

Μητρ. Ναυπάκτου: Μα δεν υφίσταται πλέον Μητρόπολη Αττικής, δεν υφίσταται ενδεχόμενο επανόδου στο θρόνο του Αττικής δεν υπάρχει.Γιατί υπάρχουν πλέον δύο νέες Μητροπόλεις. Αυτή είναι μια πραγματικότητα την οποία ζητήσαμε εμείς από την Πολιτεία και την ζήτησε, πήρε απόφαση η Ιεραρχία του Οκτωβρίου. Έγινε πρόταση από τον Αρχιεπίσκοπο…

Νίκος Παπαχρήστου: Όμως το γράμμα του Πατριαρχείου ήρθε πριν την ψήφιση του Νομοσχεδίου…

Μητρ. Ναυπάκτου: Ναι…Σίγουρα…Αλλά δεν υπάρχει τώρα πια Μητρόπολη Αττικής.

Μάχη Νικολάρα: Εγώ πάλι πιστεύω ότι υπάρχει επικοινωνία με τον Πατριάρχη και επειδή πιστεύω ότι οι σχέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος με το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι ασφαλείς…Άρα το θέμα είναι τυπικό…Επειδή όμως υπάρχει και ένα ουσιαστικό θέμα γιατί η Εκκλησία δε ζει μόνη της, ζει με την Πολιτεία και τους νόμους της και ζει και με την Κοινωνία. Η πρώτη απόφαση του Συνοδικού Δικαστηρίου καταρχάς έφερε σε δύσκολη θέση την Εκκλησία…

Μητρ. Ναυπάκτου: Εννοείτε την Κανονική διαδικασία…

Μάχη Νικολάρα: Μήπως λοιπόν καταλήξατε σε αυτή την απόφαση γιατί φοβάστε μια επανάληψη αυτής της δύσκολης θέσης στην οποία ήρθε η Εκκλησία επειδή υπάρχουν φωνές μέσα στην Ελλαδική Εκκλησία που έχουν διαφορετική άποψη. Μήπως είναι εσωτερικό της θέμα πλέον και όχι θέμα με το Οικουμενικό Πατριαρχείο;

Μητρ. Ναυπάκτου: Κοιτάξτε δεν ετέθη έτσι το θέμα σήμερα στη Σύνοδο… (επαναλαμβάνει προηγούμενες θέσεις του)… Εμείς το είδαμε σήμερα με πολύ μεγάλο σεβασμό και σας είπα μερικά πράγματα που δεν θα έπρεπε να σας πω…

Άντζη Σταθάτου: Σεβασμιώτατε, θα ήθελα να επιμείνω. Αυτή την στιγμή καλώς ή κακώς αγνοείτε μια Πατριαρχική επιστολή. Δεν ξέρω τι θα πείτε εσείς αλλά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί έπρεπε να υπάρξει τόση βιασύνη (σ.σ. εννοεί για τις εκλογές) πριν κλείσει το θέμα. Επίσης θέλω να μου πείτε αν αυτή η πατριαρχική απάντηση προέρχεται από λάθος πληροφόρηση, ήταν δηλαδή λάθος το συνοδευτικό γράμμα που έστειλε ο Αρχιεπίσκοπος; Αποφάσισε λάθος το Οικουμενικό Πατριαρχείο;

Νίκος Παπαχρήστου:  Να συμπληρώσω τα ερωτήματα Σεβασμιώτατε… Κάνατε λόγο για υπέρβαση αρμοδιότητος αναφορικά με την σύνταξη της αποφάσεως από τον Μητροπολίτη Νικοπόλεως γιατί αυτός ήταν πρόεδρος του Δικαστηρίου…

Μητρ. Ναυπάκτου: Δεν ξέρω… από το δικαστήριο…δεν θέλω να το…

Νίκος Παπαχρήστου: Δεν είναι όμως υπέρβαση το γεγονός ότι επί μιας «λανθασμένης» απόφασης ο Αρχιεπίσκοπος συνέταξε 22 σελίδες διαβιβαστικό και μάλιστα όταν ο προκάτοχος του, το 2005, παραπέμποντας την πρώτη έκκλητο αυτή συνοδεύτηκε από μια σελίδα που υπέγραφε ο Αρχιγραμματευς; Προβλέπεται δηλαδή αυτό που έκανε ο Αρχιεπίσκοπος; Να στείλει διαβιβαστικό 22 σελίδων; Σύμφωνα και με αυτό αποφάσισε το Πατριαρχείο… (σ.σ. στο διαβιβαστικό ο Αρχιεπίσκοπος απαντά ουσιαστικά στην έκκλητο προσφυγή).

Μητρ. Ναυπάκτου: Δεν θέλω…αυτή την στιγμή δεν μπορώ να κρίνω το διαβιβαστικό του Αρχιεπισκόπου. Δεν θέλω να επαναλάβω πράγματα…Αυτή την στιγμή ο Πατριάρχης, το Οικουμενικό Πατριαρχείο…είπε…το πιο…ας πούμε… το δεδομένο... το πιο λογικό. Ότι «εγώ για να κρίνω την έκκλητο προσφυγή πρέπει να έχω απόφαση δευτεροβαθμίου δικαστηρίου». Και καλώς το είπε. Έτσι είναι…

Νίκος Παπαχρήστου: Ενεργοποιήθηκε λοιπόν η διαδικασία (σ.σ. της εκκλήτου)

Μητρ. Ναυπάκτου: Σύμφωνα με τον 5383 υπάρχει πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο και ύστερα έκκλητο. Αλλά στο έκκλητο δεν στέκεται απλώς σε τυπικές διαδικασίες μπαίνει στην ουσία της υποθέσεως. Και μελετάει εξ υπαρχής τον φάκελο (σ.σ. εννοεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο)… Αυτό δεν είχε το δικαίωμα να το κάνει…

Νίκος Παπαχρήστου: Ποιος;

Μητρ. Ναυπάκτου: O Πατριάρχης, το Πατριαρχείο…

Νίκος Παπαχρήστου: Μα στο γράμμα που έστειλε το Πατριαρχείο λέει ότι εξέτασε τον φάκελο της υπόθεσης…

Μητρ. Ναυπάκτου: Ναι…δεν είχε δικαίωμα να αποφανθεί…Γι’ αυτό το στέλνει στην Εκκλησία της Ελλάδος προκειμένου να γίνει δευτεροβάθμιο δικαστήριο ώστε να έχει μετά τη δυνατότητα να αποφανθεί επί της ουσίας του φακέλου…

Κατερίνα Κατσαμπέκη: O Mακαριώτατος τοποθετήθηκε στην σημερινή συζήτηση;

Μητρ. Ναυπάκτου: Βεβαίως, ήταν ομόφωνη απόφαση.

Νίκος Παπαχρήστου: Δηλαδή αναιρεί τον εαυτό του, τα λεγόμενα του, ο Μακαριώτατος;

Μητρ. Ναυπάκτου: Ήταν ομόφωνη απόφαση. Ήταν ομόφωνη απόφαση…

Κατερίνα Κατσαμπέκη: Είπε την άποψη του;

Μητρ. Ναυπάκτου: Έγινε ευρύτατη συζήτηση…και αφού εξετάσαμε νόμους, κανόνες, καταλήξαμε στην ομόφωνη απόφαση. Και όταν ρώτησα να γράψω ομοφώνως όλοι είπαν «βεβαίως ομοφώνως».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΕΚΚΛΗΣΙΑ» ΤΗΣ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗΣ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ κ. ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΤΟΥΝΗ 5/2/2010

image

«Μπροστά μας έχουμε μια κρίση

συνοχής της κοινωνίας μας»

Το νέφος της οικονομικής κρίσης εξακολουθεί να σκιάζει την ελληνική επικράτεια και να προκαλεί την έκδηλη αγωνία των πολιτών. Όροι όπως η «φτώχεια», η «ανεργία», η «αυξημένη φορολόγηση» και η «χρεοκοπία» βρίσκονται πλέον στο καθημερινό λεξιλόγιο των περισσότερων Ελλήνων, και όχι μόνο. Σεβασμιώτατε, ποια είναι η θέση της Εκκλησίας πάνω στο ζήτημα; Τι απαντά στον άνθρωπο που αγωνιά;

Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος: Ο όρος «κρίση» είναι εκείνος που χρησιμοποιείται διεθνώς για καταστάσεις δύσκολες, κυρίως οικονομικής φύσεως. Λίγοι όμως στέκονται σ' αυτό που η ίδια λέξη υποδηλώνει: «Κρίση» είναι η ώρα της απονομής της δικαιοσύνης. Όλα αυτά τα δεινά που περιγράψατε δεν αποτελούν φυσικό νόμο ούτε οφείλονται σε τυχαίες συγκυρίες.

Είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων επιλογών. Και θα ήθελα να σας υπενθυμίσω, πως η αγωνία, στην οποίαν αναφερθήκατε δεν είναι ίδια για όλους. Υπάρχει η αγωνία των πολλών για επιβίωση, υπάρχει και η αγωνία κάποιων άλλων, σαφώς λιγότερων, για να μην χαθούν τα πολλά κεκτημένα. Δεν πρόκειται λοιπόν μόνο για κρίση οικονομική.

Μπροστά μας έχουμε και μια κρίση συνοχής της κοινωνίας μας. Χάθηκε το «εμείς» και ο καθένας πλέον παλεύει για το δικό του και στην καλύτερη περίπτωση για τον μικρόκοσμο του. Στην κατάσταση αυτή, η εκκλησία δεν αποτελεί ακόμη ένα φορέα, που θέλει αν πει τη γνώμη του. Η εκκλησία είναι -και ίσως και η ίδια πρέπει αν το θυμηθεί-μια κοινότητα ανθρώπων που παραμένει ενωμένη με δεσμούς αγάπης.

-Πολλοί κάνουν λόγο και για μια συνυπάρχουσα πνευματική κρίση. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος παραπάνω από μια φορές έχει υποστηρίξει ότι η ρίζα του προβλήματος, δηλαδή της οικονομικής κρίσης, είναι πνευματική. Ποια είναι η δική σας θέση, και ποιο το μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε;

Μ.Δ. Ιγνάτιος: Η ερώτηση σας συμπληρώνει με τον καλύτερο τρόπο αυτό που είπα προηγουμένως. Ενώ η οικονομική κρίση αποτελεί επιβεβαίωση παραβίασης οικονομικών και κοινωνικών νόμων, η πνευματική κρίση που ανα φέρατε αποτελεί παραβίαση θεμελιωδών πνευματικών νόμων. Και ο βασικότερος είναι η ισορροπία που πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στις υλικές και στις πνευματικές ανάγκες.

Είτε το θέλουμε είτε όχι, ο άνθρωπος δεν χωράει μόνο στα υλικά αγαθά. Δεν του φτάνουν. Αν περιορίσει την ύπαρξη και τη ζωή του μόνο σ' αυτά, αν αφήσει τους νόμους τους να κυριαρχήσουν στη ζωή του, θα δει γρήγορα τη μετατροπή της ζωής σε ζούγκλα. Όσο για το μήνυμα που μου ζητάτε, εγώ θα ήθελα να καλέσω τους συνάνθρωπους μας να αναζητήσουμε όλοι μαζί τη χαμένη ισορροπία μας άμεσα στα αόρατα και τα ορατά.

Η πίστη μας δεν τα ξεχώρισε ποτέ. Να σας το πώς πιο απλά: για να μεταβληθεί το ψωμί σε σώμα Χριστού, την ώρα της λειτουργίας, πρέπει πρώτα να έχεις ψωμί. Και μόνο αυτό αρκεί για να καταλάβει κανείς την ανάγκη αυτής της ισορροπίας ύλης και πνεύματος.

Προ ημερών συμπληρώθηκαν δυο χρόνια από την εκδημία του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου. Αφού πρώτα σας ζητήσω να αναφερθείτε στην προσωπικότητα του μακαριστού Χριστόδουλου, θα ήθελα να μου πείτε την άποψη σας για την Εκκλησία της Ελλάδος σήμερα, με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο στο «πηδάλιο».

Μ.Δ. Ιγνάτιος: Θα ήθελα κατ' αρχήν να σας πω πως ευτυχώς, το πηδάλιο της Εκκλησίας έχει πάντα ως μόνιμο πηδαλιούχο τον ίδιο τον Χριστό. Τα πρόσωπα έρχονται και παρέρχονται. Αφήνουν πιθανόν το προσωπικό τους στίγμα σε ορισμένες, θα έλεγα δευτερεύουσες, πτυχές της ζωής της Εκκλησίας. Δεν αλλάζει όμως τίποτε, ούτε σε επίπεδο διδασκαλίας, ούτε σε επίπεδο προσανατολισμού.

Η εκκλησία υπάρχει ως καταφύγιο και διάκονος στις υλικές και πνευματικές ανάγκες του ανθρώπου. Και ο Ιδρυτής και Ζωοδότης της εκκλησίας ξέρει να μετατρέπει σε εργαλεία τα ιδιαίτερα χαρίσματα του καθενός. Ο μακαριώτατος Χριστόδουλος υπήρξε άνθρωπος μεγάλων οριζόντων, με δυναμισμό και με χάρισμα επικοινωνίας. Προσέδωσε εξωστρέφεια στον εκκλησιαστικό λόγο και η ανταπόκριση του κόσμου έδειξε πως υπήρχε η ανάγκη για κάτι τέτοιο.

Ο σημερινός αρχιεπίσκοπος έρχεται να συμπληρώσει μια κεκτημένη δύναμη εξωστρέφειας με στοιχεία ενός συγκροτημένου θεολογικού λόγου και μιας προτροπής για περισσότερη περισυλλογή, α κόμη και αυτοκριτική. Τι στιγμή αυτή η εκκλησία βρίσκεται σε πορεία προσέγγισης των ανθρώπων και των προβλημάτων τους με τρόπο κατανοητό και αποτελεσματικό.

Έχει οξυνθεί πλέον το κριτήριο των ανθρώπων. Πίσω από τα λόγια αναζητεί έργο και παράδειγμα. Εγώ βλέπω πως την ισορροπία αυτή ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος την διατηρεί και ειλικρινά εύχομαι στην πορεία του αυτή να βρει μιμητές. Και αναφέρομαι σε όλους μας.

Είπε…...

Για το αν πρέπει οι ιεράρχες να παρεμβαίνουν σε πολιτικά ζητήματα. «Τα μέλη της εκκλησίας δεν είναι έξω. ούτε από τον χρόνο ούτε έξω από την ιστορία. Το ερώτημα για την εκκλησία δεν είναι το θέμα για το οποίο θα μιλήσει, αλλά το τι θα πει και πώς θα το πει."

...για το διαχριστιανικό διάλογο και την «Ομολογία Πίστεως» (κείμενο κατά του «Οικουμενισμού» και των επαφών με τους Ρωμαιοκαθολικούς)

Μ.Δ.Ι.: Ο διαχριστιανικός διάλογος αποτελεί στοιχειώδη υποχρέωση όλων ανεξαιρέτως των χριστιανών γω την αποκατάσταση της ορατής ενότητας τους. Όσο για τη λεγόμενη «ομολογία πίστεως», δεσμεύομαι από τη μία και ατράνταχτη ομολογία πίστεως που κατέθεσα τη στιγμή της χειροτονίας μου.

Είπε…...

για τα δώδεκα χρόνια που συμπληρώνει φέτος στο θρόνο της Μητρόπολης Δημητριάδος

Δώδεκα χρόνια Συλλειτουργίας Επισκόπου, Κλήρου και Λαού

...για το γεγονός πως στις τελευταίες αρχιεπισκοπικές εκλογές αρκετοί Αρχιερείς έβλεπαν στο πρόσωπο του τον επόμενο Αρχιεπίσκοπο

Μ.Δ.Ι.: Με κάθε ειλικρίνεια σας εξομολογούμαι, πως, αντί για τους αγαπητούς αδελφούς και συλλειτουργούς μου, θα προτιμούσα να γνωρίζω πως βλέπει στο πρόσωπο μου ο Θεός.