Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ ΣΤΑ ΣΚΟΠΙΑ

 

Το αεροπλάνο που θα μεταφέρει τον Νίκο Κοτζιά στα Σκόπια -πρώτη, και συμβολική, απευθείας πτήση μετά από περισσότερα από 10 χρόνια- θα προσγειωθεί αργά το απόγευμα στο προσφάτως μετονομασθέν αεροδρόμιο της πρωτεύουσας της πΓΔΜ από ‘Μέγας Αλέξανδρος’ σε ‘Διεθνής Αερολιμένας Σκοπίων’.

Οι συζητήσεις που θα έχει ο Έλληνας ΥΠΕΞ την επόμενη ημέρα, Παρασκευή 23 Μαρτίου 2018, με την ηγεσία της γειτονικής χώρας, θα δείξουν, εν πολλοίς, αν -με ορόσημο τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον Ιούλιο- μπορεί να υπάρξει συμφωνία για το όνομα και τα ζητήματα που συνδέονται με αυτό.

Γεγονός, πάντως, είναι πως, παρά την αισιοδοξία των πρώτου καιρού, το τελευταίο διάστημα, όλο και πιο πολύ πυκνώνουν τα σύννεφα.Τελευταίο περιστατικό, η αποκάλυψη από τον ΥΠΕΞ των Σκοπίων, ότι: 

Η χώρα του εκπόνησε δικό της σχέδιο συμφωνίας - ένα ‘μακεδονικό’ σχέδιο συμφωνίας, όπως είπε επί λέξει- παρότι οι Τσίπρας  και Ζάεφ είχαν συμφωνήσει στο Νταβός πως το προσχέδιο θα συνέτασσε -όπως και έκανε- η Αθήνα δια του Νίκου Κοτζιά. Χαρακτηριστική ήταν η στιχομυθία του ΥΠΕΞ Ντιμιτρόφ με δημοσιογράφο: 

«ΕΡ:Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: Μιλάμε για δικό μας σχέδιο συμφωνίας ή για την απάντησή μας στο ελληνικό σχέδιο συμφωνίας; 

ΑΠ:Έχουμε το δικό μας σχέδιο συμφωνίας». Ερωτηθείς, μάλιστα, ο Σκοπιανός υπουργός εξωτερικών για «ομοιότητες» μεταξύ των δύο σχεδίων, απάντησε «ίσως είναι έντιμο να πω ότι υπάρχουν διαφορές».

Λίγες ημέρες νωρίτερα, προβληματισμό στην Αθήνα είχαν προκαλέσει, επίσης, και οι πληροφορίες περί «ορισμένων ελληνικών θέσεων οι οποίες εγγίζουν τον παραλογισμό» -θέση την οποία φέρεται να εξέφρασε μιλώντας με ευρωπαίους διπλωμάτες ο κ. Ντιμιτρόφ.

Ερώτημα είναι αν οι, κατά κανόνα, πιο σκληρές απόψεις που εκφράζει ο Νίκολα Ντιμιτρόφ, υποδηλώνουν - με δεδομένο ότι προέρχεται από το εθνικιστικό VMRO - διαφωνία με τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Ζάεφ ή εντάσσονται σε κοινό πλαίσιο.

Ειδικά αυτήν την περίοδο που η πολιτική κατάσταση στα Σκόπια είναι τεταμένη καθώς η θεσμοθέτηση των αλβανικών ως δεύτερης επίσημης γλώσσας έχει προκαλέσει οξεία αντιπαράθεση.

Σε γενικές γραμμές, μεγάλο αγκάθι παραμένει η αναθεώρηση του Συντάγματος την οποία η πλευρά των Σκοπίων δεν επιθυμεί προσβλέποντας σε διπλή ονομασία. Η πΓΔΜ διαφωνεί, επίσης, και με τη σύνδεση της ταυτότητας και της γλώσσας με το νέο όνομα.

Εν τω μεταξύ -και ενώ όλα αυτά δεν συμβάλλουν στη δημιουργία καλού κλίματος- στον Τύπο των Σκοπίων έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους αναφορές που παραπέμπουν σε blame game. 

Για παράδειγμα, σε πρόσφατο δημοσίευμά της η εφημερίδα Νόβα Μακεντόνια παρέθετε απόψεις αναλυτών οι οποίοι εκτιμούσαν ότι δεν πρέπει να αναμένονται εκπλήξεις από την επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ στα Σκόπια.

Καθώς ανεξάρτητα από τις αλλαγές στις πολιτικές συνθήκες, οι ελληνικές θέσεις στο θέμα του ονόματος παραμένουν αμετάβλητες. Μάλιστα, ο πρώην πρέσβης Ρίστο Νίκοφσκι τόνιζε πως:

«Είναι βολικό που η ελληνική πλευρά δεν θέλει συμφωνία, αυτή είναι η μοναδική δυνατότητα που έχουμε ώστε να μην βιώσουμε πλήρη ήττα». 

Ομοίως, η ιστοσελίδα Φάκτορ έγραφε ότι η σύνταξη ενός σχεδίου συμφωνίας από την πΓΔΜ και η επίδοση του στην ελληνική πλευρά ήταν μία άριστη στρατηγική κίνηση, 

Ηοποία, χωρίς να υποσκάπτει τις διαπραγματεύσεις, στέλνει στην ελληνική πλευρά το μήνυμα πως με μονομερείς κινήσεις δεν μπορεί να επιτευχθεί αξιοπρεπής και ποιοτική λύση. 

Των επαφών του Νίκου Κοτζιά, αύριο, στα Σκόπια θ’ ακολουθήσει, την επόμενη Παρασκευή, συνάντηση, στη Βιέννη, των δύο ΥΠΕΞ με τον Μάθιου Νίμιτς. Εκεί προσδοκά η Αθήνα σε υλοποίηση των πιέσεων που της έχουν διαμηνύσει ότι θ’ ασκήσουν στην άλλη πλευρά ΗΠΑ και ΕΕ.

Φήμες, τέλος, μέσω των σόσιαλ μίντια, ότι ενόψει της επίσκεψης Κοτζιά θα απομακρυνόταν το τεράστιο άγαλμα του Μεγαλέξανδρου από την κεντρική πλατεία των Σκοπίων.

Καθώς και γι αυτό το λόγο, μάλιστα, όπως ειπώθηκε, ένας τεράστιος γερανός είχε φτάσει από τη Βουλγαρία- προκάλεσαν μικρή κινητοποίηση πολιτών, οι οποίοι έσπευσαν επί τόπου, αργά χθες, για να προστατεύσουν, όπως δήλωναν, τον έφιππο πολεμιστή.

 Τι κρίνεται στην επίσκεψη Κοτζιά στα Σκόπια

 Διατηρείται μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων μια δυναμική επίλυσης του προβλήματος της ονομασίας της πΓΔΜ ή οι δύο πλευρές έχουν ήδη μπει στο παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών ενόψει προδιαγεγραμμένης αποτυχίας;

Το κρίσιμο αυτό ερώτημα επείγει να απαντηθεί κατά τις συνομιλίες που θα έχει σήμερα Πέμπτη και αύριο Παρασκευή στη γειτονική χώρα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας αναμένεται να καταφθάσει στα Σκόπια το απόγευμα, σε συνθήκες με έντονη συμβολική φόρτιση, 

Καθώς η υπουργική πτήση θα προσγειωθεί σε ένα αεροδρόμιο που, χάρη σε μια χειρονομία καλής θέλησης της κυβέρνησης Ζάεφ, έπαψε εδώ και λίγες ημέρες να φέρει το όνομα "Μέγας Αλέξανδρος”, που του είχε αποδοθεί στην κορύφωση της "αρχαιοπληξίας” των ημερών του Νίκολα Γκρούεφσκι.

Ο Νίκος Κοτζιάς πρόκειται απόψε να έχει δείπνο εργασίας με τον ομόλογό του Νικόλα Ντιμιτρόφ, ενώ την Παρασκευή αναμένεται να διεξαχθεί ένας μαραθώνιος συνομιλιών, με τον Έλληνα φιλοξενούμενο να συναντά τον πρωθυπουργό Ζόραν Ζαέφ, καθώς και τους αρχηγούς των κομμάτων, σλαβικών και αλβανικών.

Αδιευκρίνιστο παραμένει, ωστόσο, αν ο υπουργός Εξωτερικών θα συναντηθεί και με τον (προσκείμενο στο αντιπολιτευόμενο VMRO-DPMNE) Πρόεδρο της Δημοκρατίας της πΓΔΜ Γκιόργκι Ντιμιτρόφ, ο οποίος κατά την προηγούμενη συνάντησή τους εξέδωσε ανακοίνωση με περιγραφή συνομιλιών δικής του εμπνεύσεως...

Την Παρασκευή θα υπάρξουν επίσης κοινές δηλώσεις των κυρίων Κοτζιά και Ντιμιτρόφ, ενώ οι δύο υπουργοί θα έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν εκ νέου, αυτή τη φορά στο πλαίσιο των συνομιλιών υπό τον ειδικό μεσολαβητή του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, στις 30 Μαρτίου στη Βιέννη.

Η επιμονή της πλευράς της πΓΔΜ στην "διαδικασία Νίμιτς” (παρότι σε μια πρώτη φάση, κατά τη συνάντηση Τσίπρα-Ζάεφ στο Νταβός, φέρεται να είχε συμφωνηθεί μια επιτάχυνση των ρυθμών, με μετάθεση του βάρους στο διμερές επίπεδο) αποτυπώνει και το άγχος των γειτόνων για ό,τι θα υποδήλωνε πως σύρονται σε μια διαπραγμάτευση ελληνικής κοπής.

Αντίστοιχα, το γεγονός ότι η πΓΔΜ έσπευσε να αποτυπώσει, έστω και λίγα 24ωρα πριν από την μετάβαση Κοτζιά στα Σκόπια, την δική της έγγραφη πρόταση, απέναντι σε αυτήν που είχε αποστείλει ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, υποδηλώνει το ίδιο άγχος.

Το άκομψο αυτής της χειρονομίας, καθώς και η διαρροή την προηγούμενη εβδομάδα της συνομιλίας Ντιμιτρόφ με ομάδα ξένων πρεσβευτών, στην οποία ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ έκανε λόγο για "παραλογισμούς” στη θέση της Αθήνας υποδηλώνει μία σκλήρυνση, κάθε άλλο παρά ενθαρρυντική.

Υπενθυμίζεται ότι ουσιαστική διαπραγμάτευση δεν έχει γίνει ακόμη ούτε επί της πεντάδας των πιθανών ονομασιών που έχει προτείνει ο Μάθιου Νίμιτς (Γκόρνα Μακεντόνιγια, Σεβέρνα Μακεντόνιγια, Βαρντάρσκα Μακεντόνιγια, Νόβα Μακεντόνιγια, Ρεπούμπλικα Μακεντόνιγια (Σκόπγιε).

Μολονότι η πρώτη ιδίως από αυτές δείχνει να προκαλεί τα λιγότερα προβλήματα και στις δύο πλευρές, η συζήτηση για τα "ταυτοτικά” ζητήματα που κατεξοχήν προβάλλει η κυβέρνηση της πΓΔΜ (εδώ άλλωστε απαντώνται οι κατά Ντιμιτρόφ "παραλογισμοί”) αναμένεται δύσκολη. 

Ομοίως και τα σχετικά με το εύρος χρήσης της νέας ονομασίας, δηλ. εντέλει την πιθανότητα συνταγματικής αναθεώρησης στην πΓΔΜ. Τι από όσα λέγονται είναι απλώς διαπραγματευτικό, τι αναδίπλωση σε αφετηριακές θέσεις και τι προάγγελος ενδεχόμενου αδιεξόδου μένει να φανεί. 

Σε κάθε περίπτωση, στο εσωτερικό της κυβέρνησης της πΓΔΜ καταγράφονται διαφορετικές ταχύτητες, με τον Νικόλα Ντιμιτρόφ να έχει αναλάβει τις πιο σκληρές τοποθετήσεις.

Πέραν ενός παιχνιδιού κατανομής ρόλων που δεν πρέπει να εκπλήσσει, θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι ο υπουργός Εξωτερικών της γείτονος έχει τις αυτοτελείς πολιτικές του φιλοδοξίες και βρίσκεται πιο κοντά προς το "κατεστημένο” της χώρας.

Το "μείγμα” στην πολιτική ηγεσία της γείτονος συνδιαμορφώνει η σχετική απειρία της κυβέρνησης Ζάεφ, οι λεπτές εσωτερικές ισορροπίες σε ένα κλίμα ήδη δηλητηριασμένο από την αντιπαράθεση με την αντιπολίτευση για τον νόμο περί αναβάθμισης της χρήσης της αλβανικής γλώσσας, η ενδεχόμενη κακή πίστη, αλλά και το πώς προσλαμβάνεται η στάση του διεθνούς παράγοντα.

Σε μία χώρα συνηθισμένη επί δυόμιση δεκαετίες απλώς να κατοχυρώνει όλο και περισσότερο στο διεθνές πεδίο τη συνταγματική της ονομασία, προβάλλει αίφνης το ερώτημα πόσο επιθυμητή ή όχι (όπως ήδη υποδεικνύει η Μόσχα) είναι η ευρωατλαντική πορεία και το αν χρειάζονται πραγματικά για την επίτευξή της θυσίες και ποιες.

Τομέας Ενημέρωσης: Voiotosp.blogspot.gr