Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ)

ΕΝ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΘΕΝΙΑΝ ΕΦΥΛΑΞΑΣ

ΕΝ ΤΗ ΚΟΙΜΗΣΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟΝ ΟΥ ΚΑΤΕΛΙΠΕΣ ΘΕΟΤΟΚΕ…

Γ Ε Θ Σ Η Μ Α Ν Η

 Ο τόπος στον οποίο βρίσκεται 

ο Τάφος της Παναγίας

  Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ

ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ.

Εις την Γεθσημανή (εβραϊστή: getsemanin = ελαιοτριβείον ή κήπος, Ιωάν. 18, 1), πλησίον του κήπου της αγωνίας του Κυρίου, εκηδεύθη το πανσεβάσμιον και πανακήρατον Σώμα της θεομήτορος, αφού το μετέφεραν εκ της Αγίας Σιών οι άγιοι Απόστολοι. Ο ιερός αυτός Τόπος, που ενεταφιάσθη υπό των αγίων Αποστόλων η Αειπάρθενος Μαρία, ανήκει εις το Ελληνορθόδοξον Πατριαρχείον μας. Οι σπουδαίοι δε Πατέρες της Αγιοτραφιτικής Αδελφότητας φυλάττουν αυτόν ως «κόρην οφθαλμού» και ατίμητον θησαύρισμα.

Κατά τον Δ' αιώνα ανηγέρθη προς τιμήν της Θεοτόκου σταυροειδής Ναός, εις το μέσον του οποίου ευρίσκεται το Κουβούκλιον του θεομητορικού Μνήματος. Εις το μέσον του Χειμάρρου των Κέδρων ευρίσκεται ο Τάφος της Θεοτόκου (αραβιστί: Σίτκ Μαριά = ο Τάφος της Μαρίας) [Ο Χείμαρρος των Κέδρων σχηματίζεται εκ των βρόχινων υδάτων. Ξεκινά εκ δυσμών της Πόλεως περνά εξ ανατολών, στρέφει προς νότον, περνά απέναντι του όρους Μαρία, της κοιλάδας Εννώμ, του φρέατος Νεεμίου, της ερήμου του Άγιου Σάββα και εισβάλλει στην Νεκρά Θάλασσα. Μέρος των υδάτων των αρχαίων Κέδρων εχύνετο στον χείμαρρο αυτόν εκ του Ναού δια πολλών ρυάκων.

Ίσως δι' αυτό, ο Προφήτης Ιεζεκιήλ αλληγορικώς τον παριστάνει ως τον μέλλοντα ποταμόν της Χάριτος (Ιεζ. μζ' 1-12)]. Ο Τάφος σήμερον, όπως διαπιστώνει ο προσκυνητής, ευρίσκεται μέσα στη γη, λόγω των επιχωματώσεων. Από τον μεταξύ του Μνήματος και Μονής Αγίου Στεφάνου δρόμο κατεβαίνει κανείς 24 σκαλοπάτια και ευρίσκεται εις την αυλή του Ναού (15X15 μ.). Εισερχόμενοι δια της καμαρωτής εισόδου στον Τάφο - Ναό, κατεβαίνουμε άλλα 48 σκαλοπάτια. Εις το μέσον περίπου της κλίμακας αυτής, ευρίσκονται δεξιά μεν οι Τάφοι των άγιων και δικαίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, αριστερά δε ο Τάφος του αγίου μνήστορος Ιωσήφ. Οι Τάφοι αυτοί σήμερον είναι άγια θυσιαστήρια. Στο τέρμα της κλίμακας υπάρχει μια μικρά άγια Τράπεζα (Παρεκκλήσιον του αγίου Νικολάου).

Ο κυρίως χώρος του Τάφου - Ναού είναι σταυροειδής. Προς δυσμάς υπάρχει μικρόν θυσιαστήριον των Κοπτών, προς βορράν παρεκκλήσιο του άγιου Στεφάνου και εις το βάθος κρύπτη των Ορθοδόξων Κληρικών. Προς ανατολάς ευρίσκεται εντός λιθόκτιστου κουβουκλίου ο πανσέβαστος Τάφος της θεομήτορος. Ο Τάφος της Κυρίας ημών Θεοτόκου είχε λαξευθεί σε λίθινον βράχον. Εις το κουβούκλιον εισέρχεται κανείς από την δυτικήν μικράν θύραν και εξέρχεται από την βορείαν, έναντι της οποίας υπάρχει ένα μικρό λαξευτό εις τον βράχον του σπηλαίου προσκυνητάριον των Συριανών (Ιακωβιτών). Όπισθεν του Κουβουκλίου και προς ανατολάς, είναι το Καθολικόν του Ιερού Ναού - Τάφου.

Προς τ' αριστερά η Πρόθεσις και περίπου εις την Κόγχην, Μαρμάρινον Εικονοστάσιον με την θαυματουργόν Εικόνα της Θεοτόκου της Ιεροσολυμιτίσσης.  Όπως σημειώνει σύγχρονος αγιοταφίτης ιεράρχης και ιστοριοδίφης, «το σεμνόν τούτο και σεβάσμιον ιερόν προσκύνημα, ανεγερθέν κατά τους χρόνους της παλαιάς αρχαιότητος . . . υπενθυμίζει τας κατακόμβας της διωκόμενης Εκκλησίας των μαρτύρων της πίστεως και δια μέσου των αιώνων μάλλον διετηρήθη ανέπαφον, εκτός ελαχίστων ανακαινίσεων και μεταβολών». [Ιακώβου Καπερνά, Μητροπολίτου Διοκαισαρείας, Οι Άγιοι Τόποι της Παλαιστίνης και το Τάγμα των Αγιοταφιτών, Ιεροσόλυμα 1982, σελ. 85].

 Η αρχική 'Εκκλησία εις τον τόπον, που ευρίσκεται ο Τάφος της θεομήτρος, ανηγέρθη το βραδύτερον κατά τον Δ' αιώνα. [Ο Νικηφόρος Κάλλιστος ανάγει την ίδρυσιν του εν Γεθσημανή Ναού εις την Αγίαν Ελένην. Τιμοθέου θέμελη, Η Ιερουσαλήμ και τα Μνημεία αυτής, Τόμ. Α', Εν Ιερουσολύμοις, 1932, σελ. 317. Ο σήμερον υπάρχων Ναός μάλλον ανηγέρθη επί Θεοδοσίου μεταξύ των ετών 339-386. Η χρονολογία αυτή συμφωνεί με σα αναφέρονται εις το χρονικόν του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Ευτυχίου (+ 967)]. Τούτο βεβαιώνεται και υπό του Ιερωνύμου εις το μεταφρασθέν υπ' αυτού έργον του Ευσεβίου Καισαρείας «Ονομαστικόν».  Η μετάφρασις του «Ονομαστικού» έγινε το 379.

Εκεί ο Ευσέβιος ομιλεί δια την αναγειρομένην Εκκλησίαν [Ευσεβίου Καισαρείας, Εις τον βίον Κωνσταντίνου του Βασιλέως, Γ 43] της Γεθσημανής, η οποία, απ' ότι βεβαιώνουν οι ερευνητές, δεν είναι η υπό της Αγίας Ελένης ανεγερθείσα μεγάλη Εκκλησία εις τον τόπον της προσευχής και της αγωνίας του Ιησού Χριστού [Ευσεβίου Καισαρείας, Ευαγγελική Απόδειξις Ι, 3 εν ΒΕΠΕΣ 28, 63. 3 και Erich Klosterman, Eusebious das «Onomastikon» der biblischen Ortsnamen, Leipzig 1904]. Περί της εν Γεθσημανή ταφής της θεομήτορος και του ανεγερθέντος εις αυτήν Ναού, κάμνει αναφοράν ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Μόδεστος (632-634) [Μόδεστου Ιεροσολύμων, Εγκώμιον εις την Κοίμησιν της Υπεραγίας Θεοτόκου, εν P.G. 86, 2, 3293 εξ.], ο οποίος, αφού ανεζήτησεν την ακριβή ιστορικήν παράδοσιν περί της τοπογραφίας των Ιερών Προσκυνημάτων, ανακαίνισεν αυτά από τις καταστροφές των Περσών κατά την κατάληψιν της Ιερουσαλήμ υπ' αυτών (20 Μαΐου 614 έως 12 Δεκεμβρίου 627).

Ο διάδοχος του Μόδεστου εις τον θρόνον των Ιεροσολύμων, άγιος Σωφρόνιος (638), εις τα «Ανακρεόντεια» [Σωφρονίου Ιεροσολύμων, Ανακρεόντεια ΙΑ' 77-78, εν P. G. 87, 3784 εξ. και 14, 55-80, P. G. 87, 3805 εξ. ] αυτού, αναφέρεται εις τον εν Γεθσημανή Τάφον της Θεοτόκου. Αλλά και ο εν Ιεροσολύμοις καρείς μοναχός και εν τη Αγία Γή διακονίσας Ανδρέας ο Κρήτης (740), άριστος γνώστης της τοπογραφίας της περιοχής, εις τους τρεις λόγους του εις την Κοίμησιν της Θεοτόκου, μας πληροφορεί ότι εις την Γεθσημανή ταυτίζεται και κατά τον Ζ' αιώνα ακμάσας εκ θηβαΐδος της Αιγύπτου συγγραφεύς, φερόμενος ως Ιππόλυτος.

Εις το ημιτελές έργο του, «Ιπολλύτου του θηραίου εκ του χρονικού αυτού συντάγματος περί της συγγενείας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» [εν P.G. 117, 1028-1056] ευρίσκονται οι πληροφορίες που αναφέρθησαν. Εις την περίοδον αυτήν πρέπει να συγκαταλέξωμεν και τις πληροφορίες που παρέχει ο Αρκούλφος (π. 670 μ. Χ), που επεσκέφθη την Αγία Γή και αναφερόμενος εις τον Ναόν της Γεθσημανής γράφει ότι απετελείτο από δύο Εκκλησίας, την μια πάνω στην άλλη. Σήμερον, προφανώς σώζεται μόνον η ισόγειος, δηλαδή η υπόγειος, όπου και ο Τάφος της θεομήτορος.

Από το «Εγκώμιον Β' εις την πάνσεπτον Κοίμησιν της Θεοτόκου» [εν P. G. 96, 729 B-C] του αγίου Ιωάννου του Δαμάσκηνου (750), πληροφορούμεθα την ύπαρξιν του Τάφου της Παναγίας εις Γεθσημανή ως επίσης και το ενδιαφέρον του Αυτοκράτορας Μαρκιανού (450-457) περί αυτού, το οποίον εκδηλώθηκε κατά τις εργασίες της Δ' εν Χαλκηδόνι Οικουμενικής Συνόδου εις τον τότε Πατριάρχην Ιεροσολύμων Ιουβενάλιον (422-458). Τις πληροφορίες αυτές ο άγιος Πατήρ τις αντλεί εκ της λεγομένης «Ευθυμιακής Ιστορίας» [Ιακώβου Καπενεκά, ένθ. άνωτ. σελ. 340.]

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει τα εξής: «Μετακαλεσάμενοι (δηλ. ο αυτοκράτωρ Μαρκιανός και η Πουλχερία) Ιουβενάλιον τον Ιεροσολύμων Επίσκοπον, και τους από Παλαιστίνης επισκόπους τότε εν τη βασιλευούση ενδημούντας πόλει, δια την τον τηνικαύτα εν Χαλκηδόνι γενομένην σύνοδον, λέγουσιν αυτοίς. Ακούομεν είναι εν Ιεροσολύμοις την πρώτην και εξαίρετον της παναγίας Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας Εκκλησίαν εν χωρίω καλουμένω Γεθσημανή ένθα το ζωηρόν αυτής σώμα κατετέθη εν σορώ. Βουλόμεθα τοίνυν το λείψανον αναγαγείν ενταύθα εις φυλακτήριον της βασιλευούσης ταύτης πόλεως. 

Υπολαβών δε Ιουβενάλιος απεκρίθη. Τη μεν άγια και θεοπνεύστω Γραφή ουκ εμφέρεται τα κατά την τελετήν της αγίας Θεοτόκου Μαρίας, εξ αρχαίας δε και αληθέστατης παραδόσεως παρειλήφαμεν, ότι εν τω καιρώ της ένδοξου κοιμήσεως αυτής, οι μεν άλλοι σύμπαντες απόστολοι. . .εν καιρού ροπή μετάρσιοι συνήχθησαν εις Ιεροσόλυμα. . . .

Το δε θεοδόχον αυτής σώμα μετ' αγγελικής και αποστολικής υμνωδίας εκκομισθέν και κηδευθέν εν σορώ εν τη Γεθσημανή κατετέθη. Μετά τρεις ημέρας της αγγελικής υμνωδίας παυσαμένης παρόντων των αποστόλων, ενός αυτοίς απολειφθέντος Θωμά, και μετά την τρίτην ημέραν ελθόντων, και το θεοδόχον σώμα προσκυνήσαι βουληθέντων, ήνοιξαν την σορόν. Και το μεν σώμα αυτής το πανύμνητον ουδαμώς ευρείν ηδυνήθησαν, μόνα δε αυτής τα εντάφια κείμενα ευρόντες... ησφαλίσαντο την σορόν». Εν P.G. 96, 747-749. Οι πληροφορίες αυτές βεβαιώνουν ότι ο Ναός εις τον Τάφον της θεομήτορος ανοικοδομήθη προ του 450.

Τα ανωτέρω βεβαιώνει και ένας άγιος της Εκκλησίας και μεγάλος Πατήρ της Δύσεως, ο Ιερώνυμος εις εγκωμιαστικόν του λόγον εις την Κοίμησιν που εξηφωνήθη το 386 μ. Χ. Με τις μαρτυρίες των όσων αναφέραμε συμφωνεί και το Τυπικόν της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων (Ζ' αιών). Εις αυτό αναφέρεται ότι την 22α Οκτωβρίου η Εκκλησία της Ιερουσαλήμ εορτάζει τα «μεγάλα εγκαίνια εν Γεθσημανή, εν τω ευκτηρίω του Αυτοκράτορας Μαρκιανού».

Εμείς από το Ιστολόγιό μας ευχόμεθα σε όλους Χρόνια Πολλά 

ιδιαιτέρως δε στους εορτάζοντες και εορτάζουσες.

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ.

Λίγα λόγια για την Παναγία της Αγιάσου

όπως σας έχουμε υποσχεθεί.

Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ. 

Στο κέντρο της Aγιάσου, βρίσκεται ο ναός της Kοίμησης της Θεοτόκου. H εκκλησία είναι γνωστή κυρίως για τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Bρεφοκρατούσας. Η εκκλησία στεγάζει Εκκλησιαστικό Μουσείο με μια σημαντική συλλογή χειρογράφων, σκευών και άλλων εκκλησιαστικών αντικειμένων. Το 1170 οι καλόγεροι της Καρυάς έχτισαν - με άδεια του τότε διοικητή Λέσβου Κωνσταντίνου Βαλέριου - την εκκλησία της Παναγίας, στο ύψωμα που βρισκόταν τα οστά του Αγάθωνα.

Ο ναός ολοκληρώθηκε και εγκαινιάστηκε το 1173. Διατηρήθηκε επί 633 χρόνια. Γύρω στην εκκλησία σχηματίστηκε ένας μικρός οικισμός ο οποίος εξελίχτηκε με την πάροδο του χρόνου σε μεγάλη και αξιόλογη κωμόπολη. Όταν το νησί υποδουλώθηκε στους Τούρκους, πολλοί χριστιανοί πήραν τις οικογένειές τους και κατέφυγαν στην εκκλησία της Παναγίας για να σωθούν.

Επειδή όμως ο πρώτος ναός ήταν πλέον ετοιμόρροπος και επικίνδυνος, λόγω της φθοράς του χρόνου, κατά το έτος 1806 με την πρωτοβουλία του τότε Μητροπολίτη Μυτιλήνης Ιερεμίου και των προκρίτων της Αγιάσου κατεδαφίστηκε και κτίστηκε νέος ναός, μεγαλύτερος, παρόλο που οι τουρκικές αρχές είχαν δώσει αυστηρή εντολή να αναγερθεί ο νέος ναός πάνω στα θεμέλια του παλιού.

Ο διάκοσμος του ναού ήταν βαρύτατος, όπως και του παλιού, γιατί τα δωρήματα των χριστιανών ήταν πλούσια. Ο ναός απόκτησε ωραία έργα εκκλησιαστικής ξυλογλυπτικής, όπως το τέμπλο, το θρόνο, τον άμβωνα, τα προσκυνητάρια. Από το 1783 είχε διαλυθεί το Μοναστήρι του Αγάθωνα και ο ναός είχε γίνει Ενοριακός της Κοινότητας και Ενορίας Αγιάσου.

Ενώ οι τεχνίτες εργαζόταν ακόμη για τα έργα της ξυλογλυπτικής, ξαφνικά, τη νύχτα της 6ης του Αυγούστου 1812, ο ναός έγινε παρανάλωμα της μεγάλης φωτιάς που αποτέφρωσε μεγάλο μέρος της κωμόπολης. Ευτυχώς από τις εικόνες του τέμπλου μόνο μία, η εικόνα του Χριστού, καταστράφηκε, όλες δε οι άλλες διασώθηκαν. Κατά το έτος 1815 με τις δωρεές, τις οποίες με ενθουσιασμό προσφέρουν οι Χριστιανοί της Αγιάσου, και με τους εράνους που ενεργεί ο μητροπολίτης Μυτιλήνης Καλλίνικος με απεσταλμένους του στην επαρχία, αλλά και στα απέναντι μέρη της Μικράς Ασίας, ανεγείρεται πάνω στα θεμέλια του παλιού νέος ναός, ο τρίτος στη σειρά, ο οποίος διασώζεται μέχρι σήμερα. 

Ο ναός χτίστηκε με άδεια του Σουλτάνου Μαχμούτ του Β΄, που χορηγήθηκε ύστερα από αίτηση των κατοίκων της Αγιάσου, με τον όρο να μη γίνει μεγαλύτερος απ' τον παλιό. Το μήκος του ναού είναι 32,20 μ. και το πλάτος 26,20 μ. Είναι τρίκλιτη βασιλικής με τρεις κόγχες Ιερού Βήματος, τρεις Άγιες Τράπεζες (απ' τις οποίες η δεξιά είναι αφιερωμένη στον Άγιο Χαράλαμπο και η αριστερή στον Άγιο Νικόλαο), μαρμάρινο τέμπλο και μεγάλο γυναικωνίτη. Επί πολλά χρόνια ειδικοί τεχνίτες καταγίνονταν με την κατασκευή του τέμπλου, του θρόνου και του άμβωνα. Τα αφιερώματα των πιστών, οι βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες που κοσμούν το ναό, αποτελούν ένα θησαυρό αμύθητης αξίας. 

Η εσωτερική διακόσμηση του ναού συμπληρώθηκε με νέο έρανο το 1838. Μια δεύτερη πυρκαγιά, στα 1877, έκαψε σχεδόν ολόκληρο το χωριό, όχι όμως και την εκκλησία. Τα σπίτια, που μέχρι τότε ήταν από τη μέση και πάνω ξύλινα και προεξείχαν στους στενούς δρόμους χτίστηκαν ξανά πέτρινα και οι δρόμοι μεγάλωσαν. Το χωριό πήρε τη σημερινή μορφή του. Το 1971 το Προσκύνημα της Παναγίας αναγνωρίστηκε και κατά νόμο «Ιερό Προσκύνημα» και διοικείται έκτοτε από πενταμελή Επιτροπή. Το 1977 έγινε η τελευταία ριζική εσωτερική ανακαίνιση του Προσκυνήματος.

Στο μεταξύ, γύρω στο 1453, δηλαδή τότε που αλώθηκε η Πόλη από τους Τούρκους, οι Χριστιανοί του ναού βλέποντας ότι η εικόνα της Παναγίας άρχισε να καταστρέφεται από το πέρασμα του χρόνου, ανέθεσαν σ’ έναν καλό αγιογράφο να κάνει ένα πιστό αντίγραφο της παλιάς εικόνας για να κρύψουν την πρωτότυπη. Η εικόνα – αντίγραφο είναι εξαίρετο έργο βυζαντινής τέχνης. Το 1838 η πρωτότυπη εικόνα βρέθηκε κρυμμένη στο εσωτερικό της νεότερης εικόνας της Παναγίας, μέσα σε ξύλινο κουτί και τυλιγμένη σε ύφασμα βουτηγμένο σε κηρομαστίχα, αλλά φοβερά κατεστραμμένη. 

Η αποκατάσταση των φθορών που δημιούργησε ο χρόνος έγινε με μεγάλη επιμέλεια από το Ρώσο τεχνίτη – ειδικό συντηρητή των εικόνων του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών - Βασίλειο Ραχτσέβσκι. Η παλιά εικόνα τοποθετήθηκε από τότε σε ξύλινη θήκη με διπλό κρύσταλλο μέσα σε μαρμάρινο προσκυνητάρι μπροστά στο αντίγραφο εικόνισμα της Παναγίας που βρίσκεται στο τέμπλο.

Των Εορταστικών Εκδηλώσεων εφέτος στην Παναγία της Αγιάσου 

Μυτιλήνης θα προεξάρχει από σήμερα το απόγευμα μέχρι και τον 

μεθεόρτιο εσπερινό της Παναγίας, ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος 

Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Κ.κ. Ιερώνυμος.

ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

 

ΤΑ ΤΕΛΟΥΜΕΝΑ ΕΠΙ ΤΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΑ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ.

Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου εορτάζεται υπό του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων εις τόν Ιερόν Ναόν της Κοιμήσεως της Θεοτόκου επί του Θεομητορικού Μνήματος εις Γεθσημανήν. Κατ’ αρχαιοτάτην παράδοσιν της Εκκλησίας εις τό Ιερόν αυτό Μνήμα ενεταφίασαν τό σκήνωμα της Θεοτόκου οι Απόστολοι, μετενεγκότες αυτό από του οίκου του Ευαγγελιστού Ιωάννου επί του λόφου Σιών, ένθα εκοιμήθη.

Επί του Θεομητορικού Μνήματος διαφυλαχθέντος υπό της συνειδήσεως της Εκκλησίας  ωκοδόμησεν ιερόν ναόν η Αγία Ελένη. Ούτος διεμορφώθη εις τό σχήμα εις τό οποίον διατηρείται μέχρι σήμερον, σταυροειδές άνευ τρούλλου επί των Βυζαντινών αυτοκρατόρων Μαρκιανού και Πουλχερίας, το 417 μ.Χ. 

Εἰς τήν νοτιοανατολικήν πτέρυγα αυτού ευρίσκεται ο τάφος της Θεοτόκου, λαξευμένος επί βράχου εις σχήμα σώματος ανθρώπου, ως εμφαίνεται μέσω του έμπροσθεν αυτού εντοιχισμένου υαλοπίνακος. Εις το πάνσεπτον προσκύνημα αυτό εορτάζεται η αποκορύφωσις των εορτών του Δεκαπενταυγούστου, η Κοίμησις δηλονότι της Θεοτόκου μέ όλην τήν πρέπουσαν τάξιν, λαμπρότητα και μεγαλοπρέπειαν.

Αφ΄ εσπέρας, τήν 3.00 μ.μ. τελείται Μέγας Εσπερινός, προεξάρχοντος Αρχιερέως της Συνόδου των Ιεροσολύμων. Τήν πρωΐαν ανήμερα της εορτής τελείται πανηγυρική Θεία Λειτουργία επί του Θεομητορικού Μνήματος ως Αγίας Τραπέζης, προεξάρχοντος του Πατριάρχου Ιεροσολύμων και Μελών της Ιεράς Συνόδου.

Αθρόα και πανευλαβής είναι η συμμετοχή του πληρώματος της Εκκλησίας εξ εντοπίων Ιεροσολυμιτών, εξ Αραβόφωνων δι’ ειδικής αδείας των Ισραηλινών Στρατιωτικών Αρχών προσελθόντων εκ των κατεχομένων  καί μή κατεχομένων Παλαιστινιακών  περιοχών, εκ προσκυνητών εξ Ελλάδος, κ.λπ.

Ούτοι ανάπτουν τά κηρία καί επλήρουν τάς βαθμίδας του Ναού, διαρκούσης της θείας Λειτουργίας, μετ’ αυτήν δέ προσεκύνουν τό Θεομητορικόν Μνήμα καί τήν νοτίως τούτου τοποθετημένην εικόνα τῆς Κοιμήσεως της Θεοτόκου επί της οποίας εψάλησαν τήν προτεραίαν τά Επιτάφια Εγκώμια.

___________________

ΓΙΑΤΙ ΜΕΤΕΣTH Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ

 

«Πάσα τών γηγενών ή φύσις χορευέτω

ίδού γάρ ή Παρθένος ή του Αδάμ θυγάτηρ

προς ουρανών μεθίσταται».

Πολλοί την περίοδον του δεκαπενταύγουστου την θεωρούν πένθιμη, ώς έκ της υποθέσεως της κοιμήσεως της Θεοτόκου και ώς έκ της νηστείας ή όποία αυστηρή παρεδόθη από τήν αγία μας Εκκλησία.

Άλλά ή κοίμησις της Θεοτόκου γιά τούς χριστιανούς δεν αποτελεί αφορμή και αιτία πένθους γιατί κατά τή διδασκαλία της αγίας μας Εκκλησίας πρέπει νά πανηγυρίζωμε κατά τή μνήμη τού μαρτυρίου ή της κοιμήσεως ενός αγίου. Ώστε και γιά τήν κοίμησι της Θεοτόκου είναι επιβεβλημένος ό πανηγυρισμός. Πολύ δέ περισσότερον είναι επιβεβλημένος ό πανηγυρισμός και όχι τό πένθος, διότι τρεις ήμερες μετά τήν ταφή της στή Γεθσημανή ή Θεοτόκος ανέστη και άνελήφθη στον ουρανό και κατά τον ψαλμωδό «παρέστη ή Βασίλισσα έκ δεξιών του Υιού της έν ίματισμώ διαχρύσω περιβεβλημένη πεποικιλμένη».

Ούτε όμως και ή υπό της αγίας μας Εκκλησίας επιβληθείσα νηστεία μαρτυρεί ότι ή περίοδος είναι πένθιμος και θλιβερή. Βέβαια νηστεύομε κατά τή μεγάλη τεσσαρακοστή πενθούντες γιά τις αμαρτίες μας, άλλ' όχι και γιά τά άχραντα πάθη. Μόνο τήν Τετάρτη και τήν Παρασκευή νηστεύομε πενθώντας γιά τήν προδοσία, τή σύλληψι και τή Σταύρωσι του Κυρίου, ένώ κατά τό σαρανταήμερο τών Χριστουγέννων νηστεύομε προκειμένου νά υποδεχθούμε τή μεγάλη και κοσμοσωτήρια δεσποτική εορτή τών Χριστουγέννων.

Τό ίδιο και κατά τή νηστεία τών αγίων Αποστόλων νηστεύομε προκειμένου νά πανηγυρίσωμε τή μεγάλη εορτή της πεντηκοστής και προκειμένου νά υποδεχθούμε τή. σύναξι τών αγίων Αποστόλων του Κυρίου. Άρα ούτε πένθιμα ενδύματα επιτρέπεται νά φορούμε κατά τήν περίοδον αυτή του Δεκαπενταύγουστου σάν νά πενθούμε γιά τήν Κοίμησι της Παναγίας, άλλά μόνο σάν νά πενθούμε γιά τις αμαρτίες μας επιδιώκοντας κάποιον άλλον ιερό σκοπό γιά τήν επιτυχία του οποίου έτάξαμε τά μαύρα.

Πανηγυρίζομε λοιπόν έπι δεκαπέντε ήμερες προ και έπί οκτώ ήμερες μετά τήν κοίμησι της Θεοτόκου, από τήν πρώτη του μηνός Αυγούστου μέχρι και της 23 αυτού τήν «πανσεβασμίαν μετάστασιν της ύπερευλογημένης ένδοξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και άειπαρθένου Μαρίας». "Ας ίδούμε όμως μέ βάσι τόν υμνογραφικό θησαυρό της αγίας μας Εκκλησίας τους λόγους γιά τούς οποίους μετέστη ή Θεοτόκος.

Άς σημειωθή έξ αρχής ότι ή 'Θεοτόκος όπως ό κύριος «έσφραγισμένου του μνήματος.. .έκ τάφου ανέτειλε», ανέστη και εκείνη και άνελήφθη, μετέστη δηλαδή, στόν ουρανό, ενώ ό τάφος της ήταν κλειστός. "Όταν οί Απόστολοι τον άνοιξαν γιά νά προσκύνηση τό άχραντο σκήνος και ό Απόστολος Θωμάς πού απουσίαζε βρήκαν μέσα μόνο τό σεντόνι και τή χάρι της Θεοτόκου ή οποία είχε μεταδοθή στο λαξευτό της τάφο κατά τόν ιερόν Ύμνογράφον «εις τά ουράνια μετά τήν κοίμησιν ανήλθες πάναγνε ψυχή καί σώματι».

Αυτή ή μετάστασι εξέπληξε καί τις ουράνιες δυνάμεις, τόσον, ώστε όταν ή Θεοτόκος μεθίστατο στόν ουρανό νά λέγουν: «τίς αύτη ή αναβαίνουσα πέλει, κοσμικών άπό κοιλάδων; τίς αύτη ή προπομπή, καί προπόρευσις ξένη, τί τό όρώμενον μέγα μυστήριον»; Άλλά μετά τή λύσι της απορίας «τό εύρυχωρότατον σώμα (σου) καί Θεοδόχον τών αγγέλων στρατιαί, ίερωτάταις πτέρυξι φόβω καί χαρά συνεκάλυπτον».

Μετέστη λοιπόν ή Θεοτόκος:

Πρώτον. Επειδή πώς ήταν δυνατόν αυτή πού έγέννησε τήν αύτοζωή καί έγινε Μητέρα της ζωής, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, πώς ήταν λέγω δυνατό νά γνωρίση τή φθορά του τάφου. «Τάφος καί νέκρωσις ούκ έκράτησεν ώς γάρ ζωής μητέρα πρός τήν ζωήν μετέστησεν ό μήτραν οίκήσας άειπάρθενον».

Δεύτερον. Τιμής ένεκεν «δια ταύτης γάρ ή παγγενής τών βροτών σωτηρία γέγονε». Τί καί αν όλοι οι άγιοι αναμένουν τή μέλλουσα κρίσι γιά νά εισέλθουν στόν Παράδεισο; ή Θεοτόκος μόνη αυτή εισήλθε γιατί ήταν ή μόνη βοηθός καί σωτηρία τών ανθρώπων, εκείνη πού έφερε στή γη τόν υιό καί λόγο του Θεού καί έσωσε τό ανθρώπινο γένος ολόκληρο άπό τήν προπατορική αμαρτία.

Τρίτον. Γιά νά άποκατασταθή μέ τή μετάστασί της στον Παράδεισο ή έκ του παραδείσου εξορία της πρώτης Εύας, όπως αποκατεστάθη καί μέ τήν άνάληψι του Υιού της ή έξοδος έξ αύτοΰ τοϋ πρώτου Αδάμ, καθώς διδάσκει ό όσιος Εύφραίμ ό Σύρος. "Ετσι κατά τόν ιερόν υμνογράφο «κλίμαξ πρός ούρανόν ό τάφος γίνεται» μέ τήν όποία άνερχόμεθα καί εμείς στόν παράδεισο.

Τέταρτον. Γιά νά ένωθή πλέον ή γη μέ τά ουράνια, εφόσον ένας τέλειος άνθρωπος μπήκε σ' αυτόν, ή Θεοτόκος. Ό Ιησούς βέβαια άνελήφθη στόν ουρανό, άλλά είναι Θεός καί άνθρωπος, ένώ ή Θεοτόκος είναι μόνον άνθρωπος καί οί άνθρωποι χαίρουν γιατί είσήλθεν αυτή καί τούς ανέβασε μέχρις εκεί. «Γη καί τά ουράνια τή μεταστάσει σου χαίρουσι, Μήτερ Θεού, διά σου τυχόντα παραδόξου ενώσεως».

Καί πέμπτον. Μετέστη στους ουρανούς γιά νά βλέπη τό κάλλος καί τήν ωραιότητα, τή δόξα καί τή λαμπρότητα του υιού της στόν παράδεισο. «Ίνα τό κάλλος βλέπης καί καταπολαύης ώραιότητος, τού Υιού σου Παρθένε, πρός αυτόν μεταστάσα άνέδραμες», της λέγει ό Ιερός Υμνογράφος.

 ΟΛΑ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ

ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

1 Αγγελόκτιστος  2 Αγία Σκέπη 3 Αγιάσσου 4 Αγιοδεκτινή

5 Αγιοηλιώτισσα  6 Αγιολούσαινα 7 Αγίου όρους 8 Αγνή

9 Αγριδιώτισσα 10 Αγριλιώτισσα 11 Αειμακάριστος

12 Αειμεσιτεύουσα 13 Αθηνιώτισσα 14 Αιγύπτια 15 Αιματούσα

16 Αιμίαλου 17 Αιρκώτισσα 18 Ακαθή 19 Ακατάβλητος

20 Ακατάφλεκτη 21 Ακήραση 22 Ακρωτηριανή 23 Αλανιώτισσα

24 Αλεξανδριανή 25 Αλεξίου Κομνηνού 26 Αλεπινή 27 Αληθινή

28 Αλλοιώτισσα 29 Αλόχη 30 Αματίτση 31 Άμεμπτος

32 Αμετάθετος 33 Αμολιανή 34 Αμόλυντος 35 Αμπελακίων

36 Αμπελοκήπισσα 37 Αμωμη 38 Ανασσα 39 Αναφωνήτρια

40 Αντινίτισσα 41 Αντιφωνήτρια 42 Ανωμερίτισσα 

43 Άξιον Εστί 44 Απείρανδρος 45 Απειρόγαμος 46 Απρόσιτος

47 Αρακιώτισσα 48 Αράπισσα 49 Αρβανίτισσα 50 Αρειας

51 Αρμενοκρατούσα 52 Αρσανά 53 Αρτάκης

54 Αρχαγγελιώτισσα 55 Αρχισπορίτισσα 56 Ασπραγγέλου

57 Ασπροβουνιώτισσα 58 Ασπροπαναγιά 59 Ασύγκριτη

60 Αυγουστιανή 61 Αφέντρικα 62 Άφθορος 63 Αφροδίτισσα

64 Αχειροποίητος 65 Άχραντος 66 Αψιδιώτισσα

67 Βαλουκλιώτισσα 68 Βανιώτισσα 69 Βαραγγιώτισσα

70 Βαρδιανιώτισσα 71 Βαρκού 72 Βασίλισσα

73 Βασιληγενέτειρα 74 Βατοπεδινή 75 Βατούσαινα 76 Βελανιδιά

77 Βελεστίνου 78 Βελλά 79 Βεργουπουλιανή 80 Βηματάρισσα

81 Βιγλιώτισσα 82 Βιδιανή 83 Βιργιωμένη 84 Βλασαρού

85 Βλαχέρνα 86 Βλέπουσα 87 Βλυχιόρικα 88 Βοήθεια 89 Βορεινή

90 Βούλιστα 91 Βουναρκώτισσα 92 Βουνογιάτρισσα 93 Βουνού

94 Βουρνιώτισσα 95 Βράχου 96 Βρεσθενίτισσα

97 Βρεφοκομούσα 98 Βρεφοκρατούσα 99 Βρεφουργήσασα

100 Βρεχούσα 101 Βροντιανή 102 Βρόντου 103 Βροχής

104 Βρυσιανή 105 Γαλακτίνης 106 Γαλακτοτροφούσα

107 Γαλανή 108 Γαλανούσα 109 Γαλατιανή 110 Γαλατούσα

111 Γαλαχτοτροφία 112 Γαλαχτοφορούσα 113 Γαλουχιότισσα

114 Γενεσίου Θεοτόκου Σαβαθιανών 115 Γέννας 116 Γερόντισσα

117 Γεσθημανίτισσα 118 Γηνατού 119 Γηρομεριού 120 Γιαλούσα

121 Γιάτρισσα 122 Γκαβή 123 Γκιζιλκιζιώτισσα

124 Γκουβερνιώτισσα 125 Γλυκιώτισσα 126 Γλυκοκυματούσα

127 Γλυκοφιλούσα 128 Γλωσσά 129 Γοιρδελάκη 130 Γοργόνα

131 Γοργοεπήκοος 132 Γουμένισσα 133 Γουμερά

134 Γουνιώτισσα 135 Γούντα 136 Γουρλομάτα 137 Γραφιώτισσα

138 Γρηγορίτσα 139 Γρηγορούσα 140 Γύψενη 141 Γωνιά

142 Δαδιού 143 Δαδιώτισσα 144 Δακρυρροούσα 145 Δαμάστα

146 Δέηση 147 Δεκαπεντούσα 148 Δένδρου 149 Δεξιοκρατούσα

150 Δεόμενη 151 Δερμάτα 152 Δέσποινα 153 Δημοκράνια

154 Διακονούσα 155 Διασώζουσα 156 Δικαιόκριτος

157 Δικαιότατη 158 Διότισσα 159 Δόβρα 160 Δομνιανίτισσας

161 Δοξάρισσα 162 Δουβέργαινα 163 Δακρύβρεχτος

164 Εγγυήτρια 165 Εκατονταπυλιανή  166 Εκκλησιάρχουσα

167 Εικονίστρια  168 Ελεημονήτρια  169 Ελαία

170 Ελαιοβρύτισσα  171 Ελειμονήτρια  172 Ελεοβρύτης

173 Ελέους  174 Ελεούσα  175 Ελευθερώτρια  176 Ελπιδοφόρα

177 Ελπίς Πιστών  178 Ελωνα  179 Ενθρονη  180 Εξακουστή 

181 Εξοχική 182 Επακούουσα  183 Επανωχωριανή 

184 Επισκοπιανή  185 Επουράνιος 186 Επουράνιος Πύλη 

187 Επταβηματούσα  188 Ερυπιανή  189 Εσφαγμένη 

190 Ευαγγελίστρα  191 Ευρετή 192 Εύσπλαχνος 

193 Ζαλακιώτισσα  194 Ζεραχιώτισσα  195 Ζεριχιώτισσα 

196 Ζερμπτίτσης  197 Ζυλή  198 Ζωάρκεια  199 Ζωήρρυτος 

200 Ζωηφόρος  201 Ζωοδότειρα  202 Ζωοδότρα 203 Ζωοδόχος 

204 Ζωοπηγή  205 Ζωοπόρος  206 Ζωοτόκος  207 Ηγήτρια 

208 Ηγουμένη  209 Ηδύπνους  210 Ηλιόκαλη  211 Ηλιοτόκος 

212 θαλασσινή  213 Θαλασσίτρα  214 Θαλασσομάχισσα 

215 θαλασσομαχούσα  216 Θαρεινή  217 Θεάλεχτη 

218 Θεοδίδαχτη  219 Θεοδόξαστη  220 Θεόκλητη

221 Θεοκνήτωρ 222 Θεοκόσμητη  223 Θεόληπτος  224 Θεομάνα

225 Θεομητροπρεπεστέρα  226 Θεοσκέπαστη 227 Θεοτίμητη

228 Θεοτόκος  229 Θεουργία 230 Θεόφραστος  231 Θεόφρων

232 Θερμιανή  233 Θευαγέστατη  234 Θρηνούσα

235 Θρηνωδούσα  236 Θωμιανή  237 Ίαμα  238 Ίαση

239 Ιερόβλαστος  240 Ιερομύτης  241 Ιεροσολυμιτική

242 Ιεροσολυμίτισσα  243 Ιλαρώτατη  244 Ιμερόεσσα

245 Ισηγορία  246 Καγιά  247 Καθαριώτισσα  248 Καθαρών

249 Καθρέπτης  250 Κακαβιώτισσα  251 Καλαθή

252 Καλαμιώτισσα  253 Καλάμου  254 Καλιγού  255 Καλλίτοκος

256 Καλού Νερού  257 Καλυβιανή 258 Καμακάρι  259 Καματερός

260 Καμένη  261 Καμπιώτισσα  262 Κάμπου 263 Κανάλα

264 Κανδήξη  265 Κανταριώτισσα  266 Καπνικαραία

267 Καρδιοβαστάζουσα  268 Καρδιώτισσα  269 Καρποφορούσα

270 Καρύπη 271 Καστριανή  272 Κάστρου  273 Καστρουλέρου

274 Κατάκαρπος  275 Καταλωνική  276 Κατάπαυση

277 Καταπολιανή  278 Καταφυγή  279 Καψοδερματούσα

280 Κερά  281 Κέρνιτσα  282 Κεχαριτωμένη 283 Κεχρινιώτισσα

284 Κηπουραίων  285 Κισσιώτισσα 286 Κιτιού

287 Κλειδί του Παραδείσου 288 Κλεισούρας 

289 Κλεφτοπαναγιά  290 Κοιμητηρίων 291 Κόκκινη

292 Κολοκυθιώτισσα  293 Κολυβιανή  294 Κορκοδειλιά

295 Κορυφή  296 Κορφιάτισσα  297 Κοσμοπόθητος

298 Κοσμοσωτείρα  299 Κοσυφοίνισσα  300 Κότσικα

301 Κουκουζέλισσα  302 Κουμπελίδικη  303 Κουνοπιώτισσα

304 Κουρίου 305 Κουροτρόφος  306 Κουτσουρώ  307 Κουφή

308 Κουφή Πέτρας  309 Κοφινή  310 Κρεμαστή

311 Κρομμυδιώτισσα  312 Κτιστή  313 Κτιτόρισσα

314 Κυκκώτισσα  315 Κυπαιότισσα 

316 Κυρά Ξένη και κυρία των Αγγέλων  317 Κώμη

318 Λαγουδιανή  319 Λαμπρότατη  320 Λαμπροφορία

321 Λαοδηγήτρια  322 Λαού  323 Λαρνιώτισσα

324 Λαυριώτισσα  325 Λάχνη  326 Λεσινιώτισσα

327 Λεφένα  328 Λεχούσα  329 Λιβαδιώτισσα

330 Γηροκομήτισσα 331 Λιόσα  332 Λογκοβάρδα

333 Λοιμιώτισσα  334 Λουβαρά 335 Λυκοδήμου

336 Λυκούρεσι  337 Μαγαζιώτισσα  338 Μαγδαληνή

339 Μαδύτου  340 Μακελάρια  341 Μαλεβή  342 Μανδαλάκη

343 Μανεδή  344 Μαντιλούσα  345 Μαραθούντα  346 Μαρία

347 Μαστών  348 Μαύρη  349 Μαυριώτισσα  350 Μαυρομμάτα

351 Μαχαιρωμένη  352 Με τους κρίνους  353 Μεγαλομάρτυρος

354 Μεγαλόχαρη  355 Μεσοσπορίτισσα  356 Μητέρα

357 Μητέρα Θεού επί τον θρόνο  358 Μικρά  359 Μογρονήσι

360 Μολυβδοσκέβαστη  361 Μοναρκά  362 Μυροβλύτισσα

363 Μυρτενή  364 Μυρτιδιώτισσα  365 Μυφελαιώτισσα

366 Νάπα  367 Νάσσα  368 Νέα  369 Νέγρων  370 Νεοφάνεισσα

371 Νεροφορούσα  372 Νικητάτου  373 Νικοποιός

374 Νταλλιανή  375 Νυμφοτόκος  376 Ξενοβλήτης  377 Ξένων

378 Ξεσκλαβώτρα  379 Ξεσπορίτισσα  380 Ξηροκαμπίτισσα

381 Ξηρορείτισσα  382 Ξυνήγορος  383 Οδηγήτρια

384 Οικειώτατη  385 Οικονόμισσα  386 Ολβιόδωρος

387 Ολυμπιώτισσα  388 Ομόθεος  389 Ομονοούσα

390 Ορθοκωστά  391 Οσιώτατη  392 Ουρανού και Γης

393 Παγγαιότισσα  394 Πάθους  395 Παιδεύσασα

396 Παλαιοκαστρίτισσα 397 Παλαιολογίνα  398 Παλατιανή

399 Παλίνου  400 Παμμακάριστος  401 Παναγιόχορτο

402 Πανάχραντος  403 Πανάχραντος  404 Παντάνασσα

405 Παντευλόγητη  406 Πάντιμος  407 Παντόχαρα

408 Πάντων χαρά  409 Παραμυθία  410 Παρηγορήτρα

411 Παρθένα  412 Παμμακάριστος  413 Παυσολύπη

414 Πειραιώτισσα  415 Πελαγονίτισσα  416 Πεπελινίτσης

 417 Περίβλεπττος  418 Περλιγού  419 Πετραϊδα  420 Πλαγιά

421 Πλατανιώτισσα 422 Πλατυτέρα  423 Πολίτισσα

424 Πολυσπορίτισσα  425 Πονολύτρια  426 Πόνου

427 Πορταϊτισσα  428 Πορτιανή  429 Πουλάτη  430 Πρέσβειρα

431 Προαναγγελλομένη  432 Προπύλη  433 Προσηγορία

434 Προσίστισσα  435 Προστάτρια  436 Προσφυγιά

437 Προυσιώτισσα  438 Πυριότισσα  439 Πυροβολήθεισα

440 Ραγίου  441 Ραχοπήδη  442 Ρόδο το Αμάραντο  443 Ρόμβη

444 Ρουμελιώτισσα  445 Σαμακιώτισσα  446 Σεπτεμβριανή

447 Σημάου  448 Σκάλα του Ουρανού  449 Σκαλωτή

450 Σκιαδενή  451 Σκοπιότισσα  452 Σοίριζα  453 Σοτομβριανή

454 Σουμελά  455 Σπηλιώτισσα  456 Στεφάνα  457 Σώματα

458 Σωτήρα  459 Ταξιδιάρα  460 Ταταρνώτισσα  461 Τήνου

462 Tης Βάτου  463 Τίμια Σκέπη  464 Τιμιωτέρα  465 Τοπλoύ

466 Του Χάρου  467 Τουρλιανή  468 Τριχερούσα  469 Τροβάτου

470 Τρουλή  471 Τρυπητή  472 Τρυφερούσα  473 Τσαμπίκα

474 Τσυκκώτισσα  475 Υπέρμαχος  476 Υψηλή

477 Φανερουλιώτισσα  478 Φανερωμένη  479 Φαρμακολύτρα

480 Φιδιότισσα  481 Φιδοττοταμιανή  482 Φιδούσα  483 Φίδωσα

484 Φλεβαριανή  485 Φοβερά Προστασία  486 Χαιρετισμών

487 Χαλκοπρατειών  488 Χελιδονού  489 Χιλιονοματούσα

490 Χοζοβιώτισσα  491 Χρυσαφίτισσα  492 Χρυσοβαλάντη

493 Χρυσογαλούσα  494 Χρυσοδαφνιώτισσα

495 Χρυσοκαστριώτισσα 496 Χρυσοκελλαριά  497 Χρυσοπηγή

498 Χρυσοσκαλίτισσα 499 Χρυσοσπιλιώτισσα 500 Ψυχοσώστα

501 Ψυχοσώτρια 502 Σκριπού 503 Γερόντισσα. κ.α.

Καλή Παναγιά !