18 Απριλίου, 2011

ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ

image «Τή Άγία καί Μεγάλη Δευτέρα

μνείαν ποιούμεθα τού μακαρίου Ιωσήφ

τού παγκάλου καί τής υπό τού Κυρίου

καταρασθείσης συκής»

Αρχίζει λοιπόν η εβδομάδα του θείου δράματος. Ο Κύριος έρχεται «προς το εκούσιον πάθος» και παρουσιάζεται στο προσκήνιο «θείναι την ψυχήν αυτού αντίλυτρον» για τον άνθρωπο και τις αμαρτίες του. Έρχεται ο Ιησούς προς το πάθος και ο υμνογράφος μας καλεί να «συμπορευθώμεν» και να «συσταυρωθώμεν» και να «νεκρωθώμεν δι αυτόν «ταις του βίου ηδοναίς», όχι με άλλο σκοπό, αλλά και «συζήσωμεν αυτώ» καινά «συνανυψωθώμεν εις την άνω Ιερουσαλήμ εν τη βασιλεία των ουρανών».

Μας καλεί ακόμα ο ιερός υμνογράφος να δοξάσουμε το θεό και εκείνος με την ευσπλαχνία του θα μας ανυψώσει, γιατί έχομε νεκρωθεί εξαιτίας της αμαρτίας και γιατί είναι αγαθός και φιλάνθρωπος. Είναι η ημέρα, που η Εκκλησία μάς θυμίζει «τον μακάριον Ιωσήφ τον Πάγκαλον» και «την υπό του Κυρίου καταρασθεισαν και ξηρανθείσαν συκήν».

Ο Ιωσήφ είναι ο πολυγαπημένος από τον πατέρα του Ιακώβ και από τη ζήλια των αδελφών του πουλημένος, εν αγνοία του πατέρα του.

Ο Ιωσήφ, μπήκε στην υπηρεσία του Πετεφρή, αρχιμαγείρου του Φαραώ στην Αίγυπτο, πήρε μεγάλα αξιώματα, αφού εξήγησε τα όνειρα του Φαραώ. Ενώ προκλήθηκε από τη γυναίκα του Πετεφρή λόγω της ομορφιάς του και συκοφαντήθηκε, δεν υποχώρησε, σαν άλλος Ιππόλυτος. Λόγω της αθωότητας του, των παθημάτων του και της δόξας, που πήρε προεικονίζει τον Σωτήρα Χριστόν.

Τη Μεγάλη Δευτέρα γιορτάζεται η μνήμη του Ιωσήφ που εξηγεί το όνειρο του Φαραώ και τη μέρα αυτή εξυμ-νούνται οι αρετές του από τους υμνογράφους. Στο Κοντάκιο της Μεγάλης Δευτέρας περιέχεται όλη η υπόθεση: «Ο Ιακώβ ωδύρετο του Ιωσήφ την στέρησιν και ο γενναίος εκάθητο άρματι ως βασιλεύς τιμώμενος της Αιγύπτιας» (δηλ. της γυναίκας του Πετεφρή) «ταις ηδοναίς μη δουλεύσας» (=αφού δεν έγινε δούλος στις ηδονές της Αιγύπτιας), «αντεδοξάζετο παρά του βλέποντος» (δηλ. του Θεού) «τας των ανθρώπων καρδίας και νέμοντος στέφος άφθαρτον», (= που απονέμει, χαρίζει το αθάνατο στεφάνι).

Η Εκκλησία πάλι την ίδια ημέρα μας υπενθυμίζει με την ευαγγελική περικοπή (Ματθαίου κα'. 18-22) την άκαρπη συκιά. Ενώ πεινούσε ο Χριστός δε βρήκε κανένα καρπό πάνω της, παρά το άφθονο φύλλωμα της, την καταράστηκε και ξεράθηκε. Μ' αυτό το παράδειγμα μας υπενθυμίζεται ότι η Συναγωγή των Εβραίων ήταν άκαρπη από πολλά καλά έργα και μας καλεί να αποφύγουμε την ακαρπία «της ξηρανθείσης συκής» και να προσφέρουμε στο Χριστό «καρπούς αξίους της μετανοίας».

Το τροπάριο «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν των μέσω της νυκτός...», που ψάλλεται σε μια μυσταγωγική και κατανυκτική ατμόσφαιρα, μάς υπενθυμίζει ότι πρέπει να είμαστε πάντοτε έτοιμοι και «γρηγορούντες» και όχι «ραθυμούντες» ψυχικά για να μη «παραδοθώμεν τω θανάτω» και εννοεί πάντα τον ψυχικό θάνατο. Μας προετοιμάζει με όλα αυτά η Εκκλησία να μετανοήσουμε και να απαλλαγούμε από τα πάθη και τις αμαρτίες μας, ώστε καθαροί και προετοιμασμένοι να εορτάσουμε την Ανάσταση του Χριστού.

clip_image001Της Ιεράς Ακολουθίας του Νυμφίου θα προστεί ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Κ.κ. Ιερώνυμος στον Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής (Δάφνης) στις 7.30 μ.μ.

ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ ΛΟΓΩ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΕΥΡΕΘΗ ΣΗΜΕΡΑ Ο ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Κ.κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ.

image Στις Γυναικείες Φυλακές Κορυδαλλού

ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος

Μοίρασε 2.500 είδη πρώτης ανάγκης

της ΜΚΟ “Aποστολή”

Τις Γυναικείες Φυλακές Κορυδαλλού επισκέφθηκε σήμερα το πρωί με την ιδιότητά του ως Προέδρου της Μ.Κ.Ο. “Αποστολή” o Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος. Τον Μακαριώτατο συνόδευε ο Υπουργός Δικαιοσύνης κ. Χάρης Καστανίδης και ο Γενικός Διευθυντής της ΜΚΟ “Αποστολή” κ. Κωνσταντίνος Δήμτσας.

Ο Μακαριώτατος αφού μοίρασε στις κρατούμενες 2.500 είδη πρώτης ανάγκης που είχε ετοιμάσει κλιμάκιο της ΜΚΟ “Αποστολή”, μίλησε στις κρατούμενες για τις δύο ελευθερίες του ανθρώπου, την εξωτερική και την εσωτερική. “Παλεύουμε με ότι μας ταλαιπωρεί μέσα μας ώστε να το διώξουμε και να νιώσουμε ελεύθεροι” σημείωσε ο Μακαριώτατος. “Πρέπει να αγωνιζόμαστε γι’αυτές τις δύο ελευθερίες. Να παλεύουμε για να τις διατηρήσουμε”. “Είμαι σήμερα κοντά σας”, είπε απευθυνόμενος στις κρατούμενες, “γιατί νιώθω την εσωτερική σας δυσκολία, την ψυχική σας ταλαιπωρία, γιατί βρίσκεστε σ έναν χώρο που δεν είναι ευχάριστος. Πολλοί άνθρωποι άλλοι λιγότερο άλλοι περισσότερο και κάποιοι να είναι άδικα εδώ μέσα.

Σκεφτήκαμε να έρθουμε να σας δούμε για να σας πούμε ότι η ζωή έχει πολλές δυσκολίες, να σας πούμε ότι χρειάζεται από όλους τους ανθρώπους να γίνεται αγώνας σε αυτή τη ζωή. Και εγώ που σας μιλώ που είμαι Αρχιεπίσκοπος κάνω πολλά σφάλματα και πρέπει να αγωνίζομαι κάθε μέρα. Πρέπει να αγωνιστείτε”. Για να κατακτήσουμε την εξωτερική ελευθερία πρέπει, είπε ο Μακαριώτατος, να αναζητήσουμε την εσωτερική μας ελευθερία. “Πρέπει να καταλάβουμε τι είναι αυτό που μας ταλαιπωρεί ποιο είναι το αδύνατο σημείο μας”. “Εύχομαι αυτό το Πάσχα να είναι ένα Πάσχα σταθμός στη ζωή σας. Να το παλέψετε μέσα σας, να βρείτε το αδύνατο σημείο μέσα σας που θέλει φάρμακο. Όταν ο άνθρωπος ελευθερωθεί εσωτερικά τότε έρχεται και η εξωτερική ελευθερία” κατέληξε.

Από την πλευρά του ο Υπουργός Δικαιοσύνης αναφέρθηκε στο πρόσωπο του Μακαριωτάτου επισημαίνοντας πως πρόκειται για έναν άνθρωπο “αφοσιωμένο στο καθήκον, στον άνθρωπο και τις αξίες του. Είναι παράδειγμα ιεράρχη και παράδειγμα ανθρώπου, πιστού στην αποστολή του και στην έννοια της αγάπης”.

ΤΟ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ (Δ’ ΜΕΡΟΣ)

image

Προφανώς εδώ ο Παπαδιαμάντης μεταφέρει σε μία μόνο φράση τον 75ο κανόνα της Πενθέκτης εν Τρούλλω Οικουμενικής Συνόδου: "μήτε βοαίς ατάκτοις κεχρήσθαι και την φύσιν προς κραυγήν εκβιάζεσθαι … αλλά μετά πολλής προσοχής και κατανύξεως τα ψαλμωδίας προσάγειν τω των κρυπτών εφόρω Θεώ".31

Στον όρθρο της Μεγάλης Πέμπτης ψάλλεται πλήρης κανόνας, ποίημα και αυτός του Αγίου Κοσμά του Μελωδού, επισκόπου Μαϊουμά. Ο Παπαδιαμάντης, ο οποίος ελκύεται ιδιαίτερα από το ποιητικό αυτό είδος, παραθέτει μία σύντομη ανάλυση του κανόνος. Όταν φτάνει στην έβδομη ωδή, παρατηρεί ότι "το πρώτον μετά τον ειρμόν τροπάριον ταύτης, "Νευστάζων κάραν Ιούδας, κακά προβλέπων", ηρανίσθη ο μελωδός εκ του Ομηρικού στίχου της Οδυσσείας:

Νευστάζων κεφαλήν, δη γαρ κακόν όσσετο θυμώ.”32 Προφανώς, ο Παπαδιαμάντης έχει υπόψιν του την σχετική ερμηνεία του τροπαρίου από τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, ο οποίος στο Εορτοδρόμιόν του γράφει: "την αρχήν του τροπαρίου κλέπτει από το Σ, της Οδυσσείας˙ εκεί γάρ εισάγει ο Ποιητής τον Οδυσσέα, ότι επέστρεψεν εις τον οίκον του, ως ένας ξένος και πτωχός, και ότι ύβρισεν ένα από τους μνηστήρας της Γυναικός του Πηνελόπης Αμφίνομον ονομαζόμενον˙ ο δε Αμφίνομος εκείνος, θυμωθείς δια τας ύβρεις, ανεχώρησε νεύων την κεφαλήν του, και κακά μελετών κατά του Οδυσσέως".33

Αυτά λοιπόν τα ομηρικά λόγια "Νευστάζων κεφαλήν˙ δη γάρ κακόν όσσετο θυμώ", μεταφέρει ο μελωδός στον νέο Αμφίνομο, τον Ιούδα, ο οποίος "νευστάζων κάραν, κακά προβλέπων εκίνησεν, ευκαιρίαν ζητών παραδούναι τον Κριτών εις κατάκρισιν".34 Το γεγονός ότι ο Παπαδιαμάντης γνωρίζει τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη δεν είναι δυσεξήγητο, αφού ο Άγιος Νικόδημος υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές της κολλυβαδικής, δηλ. φιλοκαλικής αναγεννήσεως, της οποίας μέτοχος υπήρξε από τα νεανικά του χρόνια ο Παπαδιαμάντης. Στο τέλος του όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης ψάλλεται το ιδιόμελον "Μυσταγωγών σου, Κύριε, τους μαθητάς…", το οποίο, σημειώνει ο Παπαδιαμάντης, περιέχει "κάλλος τρυφερόν και ύψος αληθείας.

Ο ήχος εις ον ψάλλεται το τροπάριον τούτον, όστις είναι ο πλάγιος του πρώτου, το καθιστά έτι τρυφερώτερον και μελωδικώτερον".35 Σε άλλο άρθρο του για την Μ. Τετάρτη το χαρακτηρίζει "περιπαθές και κατανυκτικόν".36 Την Μεγάλη Πέμπτη τελείται η θεία λειτουργία του Μ. Βασιλείου, η οποία διακρίνεται από την συνήθη του ιερού Χρυσοστόμου, λόγω του μήκους των ευχών, και γι’ αυτό ψάλλονται αργά ο επινίκιος ύμνος "Άγιος, Άγιος, Άγιος", το "Αμήν", το "Σε υμνούμεν" και το "Επί σοι χαίρει".

Ο Παπαδιαμάντης παρατηρεί ότι "τα αργά ταύτα μέλη, αρχαιότατα και σεμνότατα όντα, εμπνέουσι τοις ακροατοίς μέγαν σεβασμόν”.37 Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι εκτός από αυτά τα μέλη της Λειτουργίας του Μ. Βασιλείου, πολλά μέλη της Μεγάλης Εβδομάδος φέρουν στα μουσικά χειρόγραφα την ένδειξη "μέλος αρχαίον". Και αυτό το μέλος μας πηγαίνει πολύ πίσω και μας συνδέει με ήχους κι εποχές βυζαντινές, ίσως και πρωτοχριστιανικές, καθώς πολλά στοιχεία της Αρχαίας Εκκλησίας διασώζονται μέχρι σήμερα στην Μεγάλη Εβδομάδα, όπως π.χ. τα αντίφωνα της Μεγάλης Παρασκευής. Ο Παπαδιαμάντης περιγράφει με ένθεο ζήλο την μοναδικότητα της Ακολουθίας των Παθών:

“Αλλά μετά προσοχής παρακολουθήσατε τους απαραμίλλους των μελωδών ύμνους ψαλλομένους εξόχως κατανυκτικά, οίτινες και ως ποίησις και ως μέλος θα παραμείνωσιν εσαεί αθάνατα μνημεία της Βυζαντίδος μούσης. Η της Μεγάλης Παρασκευής ακολουθία είνε η μόνη ήτις περιλαμβάνει τόσην ποικιλίαν τροπαρίων αρμονικώς και μετά σπανίας χάριτος εναλλασσομένων των οκτώ ήχων, οίτινες όλοι απόψε ψάλλουσιν εκθάμβως και επηρμένως υπέρ της Βυζαντινής μουσικής τον πειστικώτερον των ρητορικών λόγων.

Τα λεγόμενα Αντίφωνα σεμνοπρεπή και κατανύττοντα, αναφερόμενα δε εις τα Πάθη του Σωτήρος καθιστώσι μελωδικωτάτην και λίαν επαγωγόν την ακολουθίαν ταύτην, δεξιώτατα ποικίλλοντα εις ρυθμούς και ήχους και μεταπίπτοντα εν μαγευτική αντιθέσει από του χρωματικού εις το διατονικόν.”38 Εξαισία και παθητικωτάτη η ακολουθία των Αγίων Παθών. Αυτή η ακολουθία είναι γνωστή στο λαό ως η ακολουθία που διαβάζονται "τα δώδεκα Ευαγγέλια". Πως όμως διαβάζονται και αυτές και οι υπόλοιπες ευαγγελικές περικοπές της Μεγάλης Εβδομάδος;

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ.

ΣΗΜΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

ΠΕΡΙΚΟΣΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΠΕΡΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΕΣΒΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ ΑΠΟ ΤΗΝ Α.Θ.Μ.

Την 14η Απριλίου ε.ε, η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β’ εδέχθη στην Πατριαρχική Καθέδρα τον απερχόμενο Πρέσβη της Ρωσίας στην Αίγυπτο Εξοχ.κ.Μιχαήλ Μπογκντάνωβ μετά της Ευγενεστάτης συζύγου του κας.Έλενας Μπογκντάνοβα.  Μετά την συνάντηση της ΑΘΜ με τον κ.Πρέσβη στο Ιδιαίτερο Πατριαρχικό Γραφείο πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα του Θρόνου η περικόσμηση του κ.Μπογκντάνωβ με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Λέοντος του Αγίου Μάρκου μετ’ Αστέρος.

Κατά την σύντομη προσλαλιά Του ο Μακαριώτατος επεσήμανε τους πολυαιωνίους δεσμούς του παλαιφάτου Πατριαρχείου με την ορθόδοξη Ρωσία και το Πατριαρχείο Μόσχας και ανεφέρθη στις αγαστές σχέσεις συνεργασίας με την Εκκλησία της Ρωσίας και τον Σεπτό Προκαθήμενο αυτής Μακ.Πατριάρχη κ.Κύριλλο. Επίσης εξήρε την καλλίκαρπη εξαετή πρεσβευτική θητεία του κ.Μπογκντάνωβ στην Νειλοχώρα και χαιρέτησε την αναβάθμισή του σε Υφυπουργό Εξωτερικών από τον Εξοχ.Πρόεδρο της Ρωσικής Δημοκρατίας κ.Δημήτριο Μεντβέντεβ.

Ο κ.Πρέσβης ευχαρίστησε τον Μακ.Πατριάρχη για την γενομένη τιμή και επήνεσε το έργο και την προσωπικότητα Του.Στην εκδήλωση παρέστησαν ο Θεοφιλ.Επίσκοπος Μαρεώτιδος κ.Γαβριήλ, Πατριαρχικός Επίτροπος Αλεξανδρείας, ο Πανοσιολ. Έξαρχος της Ρωσικής Εκκλησίας, Αρχιμ.κ.Λεωνίδας Γκορμπατσώφ και ο Εντιμ.Γενικός Πρόξενος της Ρωσίας στην Αλεξάνδρεια κ.Σέργιος Πετλιακώβ, συνοδευόμενος από την Εριτιμ.σύζυγό του κα.Ειρήνη Πετλιακόβα.

ΠΕΡΙΚΟΣΜΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ κ.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΟΥΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ Α.Θ.Μ.

Την 15η Απριλίου ε.ε, η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β’ εδέχθη στην Πατριαρχική Καθέδρα τον Αξιοτ.κ.Κωνσταντίνο Τσουρό, Δημοσιογράφο, συνοδευόμενο από την Ερίτ.κα. Ισμήνη Κουβέλου.

Κατά την συνάντηση ο Μακαριώτατος απένειμε τον Σταυρό του Αγίου Μάρκου στον κ.Τσουρό για την προσφορά του στον χώρο του εκκλησιαστικού ρεπορτάζ και την συμβολή του στην προβολή του πολυσχιδούς έργου του παλαιφάτου Πατριαρχείου.