ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ
ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ (Ιωσήφ του Παγκάλου)
Όνομάζεται Μεγάλη, όχι διότι έχει περισσότερες ήμερες ή ώρες, αλλά διότι μεγάλα είναι τα γεγονότα πού εορτάζουμε και διότι απερίγραπτες υπήρξαν οι ωφέλειες τις όποιες έλάβαμε αυτή την εβδομάδα: σταμάτησε ο πόλεμος του ανθρώπου προς τον Θεό, καταργήθηκε ο θάνατος και ή εξουσία του Διαβόλου, εξαφανίστηκε ή κατάρα και έγινε ή συμφιλίωση του Θεού με τους ανθρώπους.
Όλα τα ανωτέρω εξυμνούνται με θαυμάσιους ύμνους, «οι όποιοι ομοιάζουν ωσάν να μεταβαίνουμε από άσματα σε άσματα ασμάτων, από τα ιερά στα άγια των αγίων και από τον πρώτο ουρανό, όχι στο δεύτερο, αλλά στον τρίτο και υψηλότατο ουρανό, σ' αυτά τα Λόγια του Θεού».
Οι ακολουθίες της Μεγ. Εβδομάδας είναι πρωινές, δηλ. είναι ο Όρθρος κάθε ημέρας. Για να μπορεί όμως ο λαός να τις παρακολουθήσει, «κατ' οίκονομίαν» ψάλλονται το απόγευμα της προηγουμένης. Δηλ. το απόγευμα της Κυριακής των Βαΐων ψάλλεται ό Όρθρος της Μ. Δευτέρας, απόγευμα της Μ. Δευτέρας, ψάλλεται ό Όρθρος της Μ. Τρίτης κ.ο.κ. (το πρωί ψάλλονται οι Ώρες και ο Εσπερινός της επομένης).
Αρχίζει λοιπόν η εβδομάδα του θείου δράματος. Ο Κύριος έρχεται «προς το εκούσιον πάθος» και παρουσιάζεται στο προσκήνιο «θείναι την ψυχήν αυτού αντίλυτρον» για τον άνθρωπο και τις αμαρτίες του. Έρχεται ο Ιησούς προς το πάθος και ο υμνογράφος μας καλεί να «συμπορευθώμεν» και να «συσταυρωθώμεν» και να «νεκρωθώμεν δι αυτόν «ταις του βίου ηδοναίς», όχι με άλλο σκοπό, αλλά και «συζήσωμεν αυτώ» καινά «συνανυψωθώμεν εις την άνω Ιερουσαλήμ εν τη βασιλεία των ουρανών».
Μας καλεί ακόμα ο ιερός υμνογράφος να δοξάσουμε το θεό και εκείνος με την ευσπλαχνία του θα μας ανυψώσει, γιατί έχομε νεκρωθεί εξαιτίας της αμαρτίας και γιατί είναι αγαθός και φιλάνθρωπος. Είναι η ημέρα, που η Εκκλησία μάς θυμίζει «τον μακάριον Ιωσήφ τον Πάγκαλον» και «την υπό του Κυρίου καταρασθεισαν και ξηρανθείσαν συκήν».
Ο Ιωσήφ είναι ο πολυγαπημένος από τον πατέρα του Ιακώβ και από τη ζήλια των αδελφών του πουλημένος, εν αγνοία του πατέρα του.
Ο Ιωσήφ, μπήκε στην υπηρεσία του Πετεφρή, αρχιμαγείρου του Φαραώ στην Αίγυπτο, πήρε μεγάλα αξιώματα, αφού εξήγησε τα όνειρα του Φαραώ. Ενώ προκλήθηκε από τη γυναίκα του Πετεφρή λόγω της ομορφιάς του και συκοφαντήθηκε, δεν υποχώρησε, σαν άλλος Ιππόλυτος. Λόγω της αθωότητας του, των παθημάτων του και της δόξας, που πήρε προεικονίζει τον Σωτήρα Χριστόν.
Τη Μεγάλη Δευτέρα γιορτάζεται η μνήμη του Ιωσήφ που εξηγεί το όνειρο του Φαραώ και τη μέρα αυτή εξυμ-νούνται οι αρετές του από τους υμνογράφους. Στο Κοντάκιο της Μεγάλης Δευτέρας περιέχεται όλη η υπόθεση: «Ο Ιακώβ ωδύρετο του Ιωσήφ την στέρησιν και ο γενναίος εκάθητο άρματι ως βασιλεύς τιμώμενος της Αιγύπτιας» (δηλ. της γυναίκας του Πετεφρή) «ταις ηδοναίς μη δουλεύσας» (=αφού δεν έγινε δούλος στις ηδονές της Αιγύπτιας), «αντεδοξάζετο παρά του βλέποντος» (δηλ. του Θεού) «τας των ανθρώπων καρδίας και νέμοντος στέφος άφθαρτον», (= που απονέμει, χαρίζει το αθάνατο στεφάνι).
Η Εκκλησία πάλι την ίδια ημέρα μας υπενθυμίζει με την ευαγγελική περικοπή (Ματθαίου κα'. 18-22) την άκαρπη συκιά. Ενώ πεινούσε ο Χριστός δε βρήκε κανένα καρπό πάνω της, παρά το άφθονο φύλλωμα της, την καταράστηκε και ξεράθηκε. Μ' αυτό το παράδειγμα μας υπενθυμίζεται ότι η Συναγωγή των Εβραίων ήταν άκαρπη από πολλά καλά έργα και μας καλεί να αποφύγουμε την ακαρπία «της ξηρανθείσης συκής» και να προσφέρουμε στο Χριστό «καρπούς αξίους της μετανοίας».
Το τροπάριο «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν των μέσω της νυκτός...», που ψάλλεται σε μια μυσταγωγική και κατανυκτική ατμόσφαιρα, μάς υπενθυμίζει ότι πρέπει να είμαστε πάντοτε έτοιμοι και «γρηγορούντες» και όχι «ραθυμούντες» ψυχικά για να μη «παραδοθώμεν τω θανάτω» και εννοεί πάντα τον ψυχικό θάνατο. Μας προετοιμάζει με όλα αυτά η Εκκλησία να μετανοήσουμε και να απαλλαγούμε από τα πάθη και τις αμαρτίες μας, ώστε καθαροί και προετοιμασμένοι να εορτάσουμε την Ανάσταση του Χριστού.
Της Ιεράς Ακολουθίας του Νυμφίου θα προστεί ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Κ.κ. Ιερώνυμος στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου (Κυπριάδων) στις 7.30 μ.μ.
