22 Οκτωβρίου, 2010

Βλέψεις και επιθυμίες, ρωσικές και παπικές, σχετικές με το μέλλον της Κ/πολης και του Ναού της Αγίας Σοφίας. Τα πρόσωπα που στάθηκαν ανάχωμα σ' αυτές τις βλέψεις ήσαν ο Γρ. Παπαμιχαήλ και ο Πρωτοπρεσβύτερος Κ. Καλλίνικος.

φωτογραφια π. Κ. ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ

Μέγας Οικονόμος

και Πρωτοπρεσβύτερος

της Μεγάλης

του Χριστού Εκκλησίας

 (1870 – 1940)

Οι βλέψεις των Ρώσων για την Κωνσταντινούπολη

imageΟ πρώτος ανασκεύασε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο όργανο της Θεολ. Ακαδημίας της Πετρουπόλεως «Εκκλησιαστικός Αγγελιοφόρος» (5 Μαρτίου, αριθ. 9,1915), στο οποίο υποστηρίζεται, ότι με βάση το συμφέρον, την ιστορίαν και το ηθικό δίκαιο η Ρωσία είναι η κληρονόμoς της Κωνσταντινούπολης. Συγκεκριμένα γράφει: Τα οικονομικά συμφέροντα, το ιστορικό και το ηθικό δίκαιο συνηγορούν υπέρ της διεκδικήσεως αυτής από την Ρωσία. Το άρθρο αυτό σε ελληνική μετάφραση έχει δημοσιευθεί και στο περιοδικό «Πάνταινος» (1915, σσ. 209). Ανασκευή αυτού έχει κάνει ο Γρηγ. Παπαμιχαήλ, στο ίδιο περιοδικό (σσ. 225), με τίτλο «Σοφιστείαι Αγνωμοσύνης».

Οι βλέψεις αυτές της Ρωσίας, διαρκούντος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, κυκλοφορούσαν στις πρωτεύουσες των εμπολέμων και περνούσαν και στον Τύπο της εποχής εκείνης, δεδομένου, ότι και η Γαλλία και η Αγγλία είχαν τις βλέψεις τους επί εδαφών της υπό διάλυση Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σε Γαλλική εφημερίδα δημοσιεύθηκε άρθρο του Jean de Bonneffon, ο οποίος προέβλεπε την είσοδο των ρωσικών στρατευμάτων στη Βασιλεύουσα και τον θρίαμβο της Ρωσικής Εκκλησίας.

Ο ευφάνταστος αυτός αρθρογράφος έγραφε: «Η Ρωσική Εκκλησία στην Κ/πολη θα βρεθεί θριαμβευτικώς σαν να είναι στο σπίτι της, όχι μόνο στον περικαλλή ναό της Αγίας Σοφίας, αλλά και στην κομψότητα του Φαναρίου, στο Πατριαρχικό μέγαρο, η στο απαράμιλλο στη χάρη τέμενος του Κων/ντίνου, το οποίο θα αφαιρεθή από το Ισλάμ και θα επιστροφή στον Χριστιανισμό. Αλήθεια η Ρωσική Εκκλησία είναι κλάδος της Ελληνικής Εκκλησίας, αλλ' ο κλάδος αυτός βλάστησε άλλους βραχίονας, οι οποίοι αφού αυξήθησαν συνέπνιξαν τον κορμό... Αυτή ακριβώς η αξιοθρήνητη δύναμη (η Ρωσική) πρόκειται να εγκατασταθεί στο Φανάρι, στην Αγία Σοφία, μέσα στα λησμονηθέντα Βασιλικά - αυτή ακριβώς η δύναμη πρόκειται μετά από λίγο να αντικαταστήσει την υπερήφανη αδυναμία του Έλληνα Πατριάρχη, του Οθωμανού αξιωματούχου».

Οι Ρώσοι ήσαν βέβαιοι για τις εξελίξεις αυτές. Γι' αυτό και αξίωσαν από το συμμαχικό στόλο, ο οποίος στη διάρκεια του Πολέμου είχε εισέλθει στην Προποντίδα, να σταματήσουν τα Ελληνικά πολεμικά πλοία 60 μίλια μακριά από την Κ/πολη. Ενώ επεβουλεύονταν τα ελληνικά δίκαια, στο εσωτερικό της Ρωσίας έτριζαν τα θεμέλια του τσαρικού καθεστώτος, το οποίο είχε την τύχη που όλοι γνωρίζουμε (βλ. περιοδ.Π, 1915, σσ. 412-3).

Η Αγία Σοφία, το Βατικανό και ο Καλλίνικος

Στον «Εκκλησιαστικό Κήρυκα» των Αθηνών δημοσιεύθηκε η είδηση περί αξιώσεων του Βατικανού επί της Αγίας Σοφίας. Η είδηση αυτή αναδημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Πάνταινος» (1920, 72) με σχετικό σχόλιο. Κατά τον ανταποκριτή του Βατικανού, το ενδιαφέρον του Πάπα είναι να μη περιέλθει η Αγία Σοφία στην κατοχή των Ρώσων και όχι για να την αρπάσει από τους Έλληνες. Ο σχολιαστής του Π. χαρακτηρίζει τις δικαιολογίες του Βατικανού σοφίσματα.

Ο αείμνηστος Κ. Καλλίνικος, εξαιτίας των σπερμολογιών αυτών περί της τύχης της Αγίας Σοφίας, δημοσίευσε άρθρο στην εφημερίδα Guardian του Μάντσεστερ, στο οποίο αναπτύσσει και υποστηρίζει τα επί του ιερού αυτού ναού δίκαια των Ελλήνων. «Οι Έλληνες, γράφει, αξιούσιν, ότι είναι οι μόνοι νόμιμοι κληρονόμοι της Αγίας Σοφίας, όχι διότι αποτελούσι την πλειονότητα των Ευρωπαίων κατοίκων της ΚΙπόλεως, αλλά διότι ο ναός ούτος εκτίσθη και εχρησιμοποιήθη υπό των προγόνων αυτών από των χειρών δ' αυτών αφηρέθη.

Η Αγία Σοφία υπήρξεν επί χιλιετηρίδα η "Μεγάλη Εκκλησία" του Ανατολικού Χριστιανισμού, καθ' όν τρόπον ο ναός του Αγίου Πέτρου διά τον Χριοτιανισμόν της Δύσεως. Ιωάννης ο Χρυσόστομος και Γρηγόριος ο Νανζιανζηνός, ών η φωνή ηκούσθη εν αυτή. εφ'όσον ήν πλήρης Βασιλική, ήσαν Έλληνες και ουχί Λατίνοι Ιεράρχαι. Ο Ιουστινιανός, όστις ανωκοδόμησεν αυτήν, ως έχει σήμερον, ήν Αυτοκράτωρ της Ελληνρωμαϊκής ή Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Βασιλείς, οι στρατηγοί και οι άγιοι, οίτινες εν αυτή επί εκατονταετηρίδας προσηυχήθησαν, ανήκον εις την Ελληνικήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν.

Η μόνη εν αυτή χρήσιμοποιηθείσα και ακουσθείσα κατά τα λειτουργίας και ιεροτελεστίας γλώσσα ήν η Ελληνική. Εν αυτή ελειτούργει ουχί ο Πάπας, αλλ' ο Έλλην Πατριάρχης Κ/πόλεως. Το γεγονός είναι ότι το Ελληνικόν εν Ανατολή Έθνος βαθμηδόν ανακτά την κληρονομίαν των προγόνων αυτού παρά το πλευρόν της πολλά μαρτυρησάσης Ελληνικής Εκκλησίας, ήτις δεν θα είναι πλέον δούλη της Τουρκίας, αλλ' ελευθέρα Εκκλησία, αρκούντως ισχυρά, ίνα υπεράσπιση εαυτήν» (σ. 153). Αναζήτησα στο όργανο του Οικ. Πατριαρχείου, την ΕΑ., αναδημοσιευόμενα όσα διετύπωσε και υποστήριξε ο Καλλίνικος για την ελληνικότητα της Αγίας Σοφίας στην εφημερίδα Guardian του Μάντσεστερ, αλλ' ουδέ μνεία υπήρχε. Βρήκα, όμως, τις αξιώσεις των Ρώσων επί του ιερού αυτού ναού και άλλα σχετικά στις σελίδες του περιοδικού αυτού (ΕΑ., 1920, σσ. 253-254, 256-260,325-329 και 462), τα οποία είναι πολύ ενδιαφέροντα. Και δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός, ότι και οι Βούλγαροι είχαν παρόμοιες βλέψεις επί της Αγίας Σοφίαςο δε Οικ. Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ', κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους, όταν άκουγε, άγρυπνος, από το παράθυρο του υπνοδωματίου του τους κρότους των πυροβόλων όπλων στην περιοχή της Τσατάλτζας, ενόμιζε ότι οι Βούλγαροι πλησίαζαν στην Πόλη και θεωρούσε ενδεχόμενο να καταλάβουν την Αγ. Σοφία. Γι' αυτό και έστειλε τον Διάκονο του στον Βαλή της Πόλης για να του ζητήσει τα κλειδιά του ναού αυτού. Αλλ' ο Βαλής, σε ήρεμο ύφος, είπε στον αποσταλμένο Διάκονο να πει στον Πατριάρχη, να μην ανησυχεί, γιατί οι Βούλγαροι δεν πρόκειται να προχωρήσουν άλλο από την Τσατάλτζα προς την Κ/πολη.

Οι Ρώσοι ήθελαν την Πόλη και την Αγία Σοφία. Οι Παπικοί διεκδικούσαν την Αγ. Σοφία. Το ίδιο και οι Βούλγαροι. Και οι Έλληνες δεν το έβαζαν κάτω, έχοντας στην πρώτη γραμμή διαφώτισης της Δύσης και υπεράσπισης των δικαίων τους τον αείμνηστο Κ. Καλλίνικο, και μάλιστα από τις σελίδες της πιο σοβαρής εφημερίδας που ήταν ο Guardian του Μάντσεστερ.

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 22 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

image_thumb244_thumb1_thumb1_thumb1_

Σήμερα γιορτάζονται:

1) Ο άγιος Αβέρκιος. Ήταν αρχιερέας στην Ιεράπολιν της Φρυγίας. Είδε σε όραμα τον Χριστόν και πήγε στον ναό του Απόλλωνος, συνέτριψε τα είδωλα και εκήρυττε τον Χριστόν στην αγοράν και πολλοί επίστευσαν και εβαπτίσθη-σαν. Εκεί προσήλθε και μία γυνή τυφλή, η οποία ήτο μητέρα του άρχοντος Πο-πλικίου και εθεραπεύθη, ονόματι Φρύγγελα. Η φήμη του ακούσθηκε σε πολ­λούς τόπους και κάθε ημέρα έρχονταν πολλοί και εθεραπεύοντο. Πήγε στη Ρώ-μην, Μεσοποταμίαν, Κιλικίαν, Λυκαονίαν και Πισιδίαν και εδίδαξε. Εξεδήμη-σε ειρηνικά προς Κύριον.

2) Οι άγιοι μάρτυρες Αλέξανδρος, επίσκοπος, Ηράκλειος, Άννα, Ελισάβετ, Θεοδότη, Γλυκερία.

3) Οι άγιοι Ρούφος και Λωτ.

Εθνικά γεγονότα: Σαν σήμερα το 1821 ο τουρκικός στόλος επανακυριεύει τας Πάτρας.

Το 1828 έξω της Λομποτινάς της Ναυπακτίας οι Έλληνες υπό τον Κίτσον Τζαβέλαν, κατόπιν μάχης σκληρός νικούν τους Τούρκους και συλλαμβάνουν αιχμάλωτον τον αρχηγόν του τουρκικού σώματος.

Το 1912 οι ελληνικές δυνάμεις μάχονται εναντίον των Τούρκων εις ανώγεια Ηπείρου και Σόροβιτς. Οι Τούρκοι καταβάλλουν απεγνωσμένος προσπάθειας να ανατρέψουν τους Έλληνες και επιτυγχάνουν τούτο εις τον τομέα της 5ης μεραρχίας. Η Νιγρίτα απελευθερούται υπό των Ελλήνων στρατιωτών.

Το 1919 στο μέτωπο στη Μ. Ασία σημειώνεται δράση περιπόλων.

Το 1920 ο ελληνικός στρατός στο μέτωπο στη Μ. Ασία δρα εναντίον των Τούρκων εις την περιοχή Τζεντίς.

Το 1921 στο μέτωπο στη Μ. Ασία η ελληνική στρατιά μάχεται μάχες περι­πόλων.